سەبارەت بە دواگۆڕانکاریەکانی بارودۆخی سیاسی کوردستان

گفتوگۆی ئۆکتۆبەر لەگەڵ خەسرەو سایە سەرۆکی مەکتەبی سیاسی حزب سەبارەت بە دواگۆڕانکاریەکانی بارودۆخی سیاسی کوردستان     

ئۆکتۆبەر: دۆخی سیاسی کوردستان بە دەورانێکی ئاڵۆزو ناڕۆشندا تێپەڕ دەبێت. چارەنوسی هەرێم و حکومەتی هەرێم دیار نیە چی بەسەر دێت. حزبەکانی دەسەڵاتدارو فەرمانڕەوا تووشی سەرەگێژە بوون و هەریەکەیان روویان لە لایەك و لە دەوڵەتێك و لە ستراتیژێکی سیاسیە.. بنەمای دەسەڵاتدارێتی هاوبەشیان رۆژدوای رۆژ بۆش دەبێت و لێك دەترازێت. ئەم دۆخە لەناو هەلومەرجی نادیاری سیاسی عێراقدا ئەوەندەی دیکە دۆخەکە تەمومژاوی و ترسناك دەکات… پارتی بەجیاواز لە یەکێتی دەچێتە ناو هاوپەیمانیەکەوە کە پشتی بەبەرەی نەیاری ئێران داوە.. یەکێتیش تەنیا گلەیی و گازەندەی بۆماوەتەوەو دەیەوێ لەپاڵ ئێراندا پارێزگاری لە پێگەی سیاسی خۆی بکات.. هەموو ئەمانە و سەرەنجام مووشەکبارانی ڕاستەوخۆی ئێران بۆ هەولێر پەیامێکی تایبەتی پێیە بۆ پارتی و هاوپەیمانەکانی… ئایا ئێوە چۆن ئەم بارودۆخە سیاسیەی ئێستای کوردستان لێكدەدەنەوە؟

خەسرەو سایە:  ئێوە باس لەدۆخی ئاڵۆزو سەرەگێژەی حزبەکانی دەسەلات و ئەو تێکچونە دەکەن کەلە پەیوەندی نێوان هەرێم وبەغدادا هاتۆتەکایەوە. بەدڵنیاییەوە هەموو ئەم لایەنانەش لەژێر کاریگەری کۆمەڵیک فاکتۆری جیاوازدا سەری هەڵداوە کە پەیوەندیان بەدۆخی سیاسی ناوچەکەو بگرە جیهان و ئەو دەوڵەت و هیزانەوە هەیە کە لەناوچەکەدا ڕۆڵدەگێڕن لەشکڵداننەوە بەئارایشی سیاسی و ئابوری ناوچەکە بەگشتی و عێراق بەتایبەتی، بەپێی بەرژەوەندیەکانی خۆیان، کەدیارە دۆخی کوردستان ناتوانێ لەم چوارچیوەیە بەدەربێت. بەڵام  تا ئەو جێگەیەی بە دۆخی تایبەتی ناوخۆی کوردستان خۆیەوە دەگەڕێتەوە، دەبێ لەسەر بنەماو ڕیشەی هەموو ئەو لایەنەنانەی کەلەپرسیارەکەدا هاتووە ڕاوەستین. 

ساڵی ٢٠١٤، بەسەرهەڵدانی قەیرانێکی ئابووری، سەرەتای ڕەوەندێک دەستپێدەکات، کەسەراپای دەسەڵات و سیستەمێک کەئەحزابی بۆرژوازی کورد لەسەری ڕاوەستاوە، گیرۆدەی چەقین و بنبەست دەکا و لەگەڵ تەنگانەیەکی گەورە بەرەوڕووی دەکاتەوە. ئەم قەیرانە کەزەمینەی سەرهەڵدانی ئێعترازێکی کۆمەڵایەتی، بەدوای خۆیدا دێنێ، ڕیزەکانی چینی دەسەڵاتدار دەخاتە لەرزەو لێکترازانەوە، بەتایبەتی کەناڕەزایەتیە جەماوەریەکان بۆ موچەو خزمەتگوزاری وبەدەستهێنانی هەلی کار، ڕیزبەستنێکی چینایەتی لەنیوان دەسەڵات وخەڵکی کرێکارو زەحمەتکێشدا بەرامبەر بەیەک رادەگرێ. ئەم دۆخە بەدوای تەواوبوونی شەڕی داعش وڕوداوەکانی ١٦ی ئۆکتۆبەر کەبەلەدەستدانی کەرکوک وناوچە جێناکۆکەکان گەیشت، نەک هەر پەیوەندی نێوان هەرێم و بەغدای بردە ناو هاوکێشەیەکی لاسەنگەوە، بەڵکو گشت دۆخی سیاسی کوردستانی لەنێو ئاڵوزی ودەورانێکی پڕ لە کێشمەکێشدا، چ لەئاست حزبە پێکهێنەرەکانی حکومەتی هەرێم وچ لەبەرامبەر دەوڵەتی عیراق وهێزە عێراقیەکاندا ڕاگرت، کەئەنجامەکەی ئەحزابی بۆرژوازی کوردی ناچارکرد بەتەسلیم بون بەبڕیارەکانی بەغداو بەمەش هەموو ئەو سیاسەتانەی کەلەپشت ستراتیژی “ئابوری سەربەخۆ” و “کوردستانێکی بەهێز”ەوە، بوو، برد بەهەواداو بانگەشەی گەڕانەوە وڕیکەوتن لەگەڵ بەغدادا بوە ستراتیژ و ڕێگاچارەیەکی سەرەکی. کێشەو ناکۆکیەکان لەسەر داهاتی نەوت و خاڵە گومرگیەکان، ئیدارەی فڕۆکەخانەو گەلێک دامەزراوەی دیبلۆماسی وئەمنی و ئیداری، مەسەلەی بەشە بودجەی مانگانەی هەرێم.. ئەمانە لەگەڵ ئەوەدا کە پێگەی دەسەڵاتدارێتی ئەحزابی بۆرژوازی کوردی لەبەرامەبەر مەرکەزدا بەرادەیەکی زۆرلاوازکرد، ڕەنگدانەوەی لەناوخۆی کوردستاندا، بەقوڵبوونەوەی ناکۆکی نیوان حزبەکان و بێتوانایی دەسەڵات لەوەڵامدانەوە بەخواستەکانی خەڵکی نارازی وبەڕیوەبردنی کۆمەڵگا گەیاند. لەم دەورەیەدا حکومەتی هەرێم سیاسەتی”چاکسازی”، بەدەستەوەگرت وکەوتە کەمکردنەوەی وەزارەتەکان و لێکدانی بەرێوەبەرایەتیەکان، هەروەها بە لیستی موچەخۆراندا چوەوە و لەڕیگای دەستبردن بۆ شەپۆلێکی تر لە بەتایبەتی کردنی چەند بوارێکی خزمەتگوزاری وداسەپاندنی باجگیریەوە، هێڕشێکی فراوانی بۆسەر ئاستی ژیان وگوزەرانی خەڵکی کەمدەرامەت برد، تا هەم خەرجیەکانی حکومەت کەم بکاتەوە و هەم ئاستێک لە سەرمایەی کافی لەدەستی خۆیدا کۆبکاتەوە. بەڵام هەموو ئەم سیاسەتانە نەک هەرنەیتوانی دەسەڵات لەوقەیران و بنبەستەی کەتێی کەوتووە دەرکێشێت، بەڵکو شەپۆلێکی فراوانی لەنارەزایەتی جەماوەری لەدەوری موچەو کارو خزمەتگوزاری بەدوای خۆیدا هێنا.  بەم حاڵەوە ئەم دۆخە ئاڵۆزکاوەی کوردستان، بەدوای کشانەوەی ئەمریکا لەڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست وتەواوبوونی جەنگی بەوەکالەت لەناوچەکەدا، هاوکات لەژێرکاریگەریی کێشەو ململانێیەکانی نیوان ئەمریکاو دەخاڵەتی ئێران لەعیراقدا، هێندەی تر ئەحزابی بۆرژوازی کوردی لەگەڵ بێئاسۆیی و بنبەست بەرەوڕوکردەوە. نیشانەکانی ئەم بنبەست و بێ ئاسۆییە لە بێوەڵامی بەکێشە ئابوری وسیاسیەکانی کۆمەلگای کوردستان و بێتوانایی لەبەڕیوەبردنی کۆمەلگاو خواستەکانی خەڵکی نارازی و لێکترازانی هەرچی زیاتری پەیوەندی نیوان حزبەکان و قولتربونەوەی ناکۆکیەکانی نیوانیان خۆی نیشاندا. وە لە ئاکامدا دۆخی کوردستان لەحاڵەتی چاوەروانیدا، بەدیار ئەو گیژاو وناڕۆشنیەی کەلەئاست عیراق ناوچەکەدا لەئارادایە، ڕاگرت.. ئەمانە بەگشتی ڕیشەو بنەمای ئەو دۆخە بەیان دەکات کەکوردستانی خستۆتە نێو حاڵەتێکی نادیارو ئاڵۆزکاوی سیاسی و ئابوریەوە.

بەڵام هەڵبژاردنە گاڵتەجاڕیەکەی ئەم دواییانە کەبۆ پەرلەمانی عیراق سازدرا، ئومێدێكی خستەبەردەم ئەحزابی بۆرژوازی کورد، تا لەڕیگای بەدەستهێنانی کورسیەکانی پەرلەمان و لێرەيشەوە پێکهێنانی هاوپەیمانێتی لەگەڵ لایەنە عیراقیەکاندا، بتوانن بەڕیکەوتنێکی تازە بگەن وبەهۆیەوە هەم کێشەکانی نیوان هەرێم بەغدا، بەڕادەیەک چارەسەر بکەن وئەو لاسەنگیەی کەلەهاوکێشەی هیزدا تێی کەوتون ڕاست بکەنەوەو هەم بەوەرگرتنی بەشە بوجەی هەرێم لەداهاتی عیراقدا، بەشێک لەکێشە ئابوریەکان چارەسەر بکەن. بەڵام ئەنجامی هەڵبژاردنەکان نەک هەر بەوجۆرە نەکەوتۆتەوە کە وەڵامدەرەوەی ئەو ئومێدە بێت کە ئەحزابی بۆرژوازی کورد مایەی لەسەردان بوو، بگرە خودی ئەنجامەکانی هەڵبژاردن، لەلایەک توندبوونەوەی ناکۆکیەکانی نیوان باڵەکانی شیعە خۆیی و شیعەو سننە و ئەم دوانەش لەگەڵ ناسیونالیزمی کوردا، توندتر کردەوە ودەرگای دەورەیەکی تری لەکێشمەکێش وململانێ لەسەر سازدانەوەی حکومەت و پۆستی سەرۆک کۆمار و دابەشکردنی پۆستەکان وپێگەی هەریەک لەلایەنەکان خستۆتە سەرپشت، کەتێیدا خودی مانەوەی قەوارەی هەرێمی خستۆتە ژێر پرسیارەوە. بڕیارەکەی دادگای فیدراڵی عیراق لەپەیوەند بەمەلەفی نەوت و گازی هەرێم وئەو مەرج و داوایانەی کە لایەنە عیراقیەکان بەڕووی دەسەڵاتدارانی هەرێمدا دەیخەنەڕوو، خۆی نیشانەیەکە لەو ڕاستیەی کە ئەنجامی هەلبژاردنە پەرلەمانیەکەی عێراق و ئەو ڕیکەوتنانەی کەلەنیوان پارتیو سەدر وحەلبوسیدا، بەستراوە، نەک هەر دۆخی کوردستانی بەرەو باشتر نەبردووە، بەلکو پەیوەندیەکانی نێوان بەغداو هەرێم ئاڵۆزو ئاڵۆزتر کردوە. لەمەش زیاتر پەیوەندی نێوان یەکیەتی وپارتی و حزبەکانی تری خستۆتە تۆنێلێکی تاریک و پڕ لە کێشەوە. کەبێگومان ڕەنگدانەوەی هەموو ئەم هەلومەرجانە لەسەر دەسەڵات، بەچەقین وڕاوەستان لەتەنگانەی زیاترو بێ توانایی زیاتر لەبەڕیوەبردنی کۆمەلگا ونەبوونی ئارامی وجێگیری سیاسی و ئابوریی هێناوەتەکایەوە و خەباتی چینایەتی و نارەزایەتیە جەماوەریەکانی لەهێز هاوسەنگیکەی تازەدا داناوەتەوە… ئەمە چوارچیوەی ئەو لێکدانەوەیەیە کەدەمانباتەوە سەر هۆکارەکان و زەمینەکانی دۆخی ئالۆزکاوی کوردستان.

 لەبارەی موشەکبارانەکەی ئێرانیشەوە ئەگەر قسەیەک بکەم، ئەوەیە کەئەم هەنگاوە سەربازیە، ئەگەرچی وادەردەکەوێت کە پەیامێک بێت بۆپارتی کەزیاتر بەرەو ئەمریکاو تورکیا هەڵنەخزێت، بەلام دەبێ لەچوارچیوەی ئەو گۆرانکاریە جیهانیەوە سەیری بکەین کە بەدوای سەرهەڵدانی جەنگ لەئۆکرانیا وڕۆچونی دونیای بۆ قۆناغێکی تازە بردوەو ململانی و کێشمەکێشی میلیستارستی بلۆکە ئیمپریالیستیەکان و هێزەناوچەییەکانی کردۆتە فاکتۆرێک سەرەکی بۆ دوبارە سازدانەوەو دابەشکردنەوەی جیهانی سەرمایەداری. سیفەتی سەرەکی ئەم قۆناغەش ئەوەیە کە دەوڵەت تێدا کاراکتەرێکی جەنگی و میلیتاریزمی ڕاستەوخۆیە بۆ یەکلاکردنەوەی کێشە ناوچەییەکان.  بەواتایەکی تر، موشەکبارانەکەی ئیران ئاماژەیە بۆئەوەی کەئیتر دەخالەتی جمهوری ئیسلامی لەعیراقدا لەڕیگای میلیشیا شیعیەکانی لاینەگر بەخۆیەوە ناچیتە پێشەوە، بەلکو بۆ بردنەپێشەوەی سیاسەتەکان وبەدەستهێنانی پێگەو نفوزی زیاتر لەعیراقدا، ڕاستەوخۆ دەخالەتی میلیتاریستی دەگرێتەبەر.

ئۆکتۆبەر: حکومەت و دەسەڵاتدارانی هەرێم نەك لەناو ئەو گێژاوە سیاسیەدا گیریان خواردوە، بەڵکو لە بەرێوەبردنی کۆمەڵگای کوردستانیش شکستیان خواردوە. کەم کەس هەیە کە بەرگری لەو دەسەڵاتە بکات. زۆربەی هەرە زۆری خەڵك باسی بێکارەیی و بێ بایەخبوونی حکومەت دەکەن و خوازیاری ڕوخاندنین، بەجۆرێك کە تەنانەت ئۆپۆزیسیۆنی بۆرژوازی کە تائێستا هەموو هەوڵێکیان دەدا خەڵك بەوە قانیع بکەن کە دەنگدان و هەڵبژاردن رێگای ئاڵوگۆڕی دەسەڵاتە، باسی مەترسی شۆڕش دەکەن. لەوەش واوەتر کەسێکی وەکو لاهور جەنگی کە تا دوێنێ لە پۆستی سەرەوەی یەکێتیدا بوو، باسی ڕاپەڕین دەکات دژی ئەم دەسەڵاتە! ئێوە ئەم پرسە چۆن هەڵدەسەنگێنن و تا چ ڕادەیەك مەترسی شۆڕش هەیە؟ سەرەکیترین ئەگەرەکان چین و ئاڕاستەی روداوەکان بەرەو کوێ دەچن!؟

 خەسرەوسایە: ئەوە راستە کەخەڵک نارازیەو خواستی وەلانانی دەسەڵاتیش لەئارادایە، بەلام مەرج نیە هەموو نارەزایەتی و خواستێک خۆبەخۆ بەکردەیەکی شۆڕشگێرانەی وابگات کەخواست و ئومێدی خەڵک بەدی بهێنێ. بەلام ئەگەر لەسەر بنەمای ئەو لیکدانەوەیەی کە لەوەلامی پرسیارەکەی پێشوودا خستمانەڕوو، ئەنجامێک بگرین ئەوا کۆمەڵگای کوردستان بەگشتی لەبەردەم دوو ئەگەردایە:

یەکەمیان: ئەگەری ئەوەی کە جارێکی تر ڕێگاچارەی ئەمریکایی بتوانێ لەسازدانەوەی دەوڵەتی عێراقدا، پێگەیەک بۆ ئەحزابی بۆرژوازی کورد بەڕازیکردنی لایەنە عیراقیەکان بکاتەوەو لەڕیکەوتنێکی تازەدا پەیوەندیەکانی نیوان هەرێم و بەغدا، پیناسە بکرێتەوەو لانی کەم کێشەو ململانێیەکانی نیوانیان ئەگەر بۆ ماوەیەکیش بێت بەلایەکدا بخات و لێرەشەوە دەرچەیەک بۆ لێکنزیک کردنەوەی ئەحزابەکان بەدیبهێنی و وەلام بە کێشە ئابوری و سیاسیەکان لەناوخۆی کوردستاندا بۆ بدۆزێتەوە.  بەڵام ئەگەر ئەمریکا لەساڵی ٩١ دا توانی بەڕوخانی سەدام و سازدانەوەی دەوڵەتی عێراق لەژێرناوی دیموکراتی و پەرلەماندا، داهاتو دەسەلاتەکان دابەش بکا و لەونێوەشدا، پێگەیەک بۆ ناسیونالیزمی کورد بەناوی “قەوارەی هەرێم”  بکاتەوە، ئێستا دۆخەکە بەفەشەلی ئەم پڕۆژەیە گەیشتووەو خودی ئەمریکاش لەپاشەکشەیەکی گەورەدایە. لەمەش زیاتر ئەگەر ئەم ئەگەرە ببەینە نیو دۆخی جیهانی ئێستاو ئەو ناڕۆشنی وگیژاوەی کەلە ڕۆژهەلاتی ناوەڕاستدا هەیە، بەتایبەتی کە ئیران وەک هێزیكی نەیاری ئەمریکا، لەئاست عێراق وناوچەکەدا نفوزو دەخالەتی هەیە، لەگەڵ دەیان گرفت و بەربەست بەرەوڕوو دەکاتەوە و لەتونێلێکی تاریکدا ڕای دەگرێ. بۆیە ئەم ئەگەرە ئاسۆیەکی ڕونی لەبەردەمدانییە.

دووەمیان: ئەگەری  راپەڕین و شۆڕشە. ئەم ئەگەرە هەر لەوێوە سەردەرناهێنی کە جوڵانەوەیەکی فراوانی جەماوەری بۆ خواستی وەلانانی دەسەلات بەفراوانی لەمەیداندایە، بەڵکو خودی ئەو قەیرانە ئابوری و سیاسیەی کەبۆتە بنەمای ئەو بنبەستەی کەدەسەلات تێی کەوتووە، ڕێگاچارەکەی بەتەنها لەدەست بۆرژوازی کوردو حزبەکانیدا نیە، بەڵکو چارەسەرەکەی پەیوەندی بەدۆخی ناوچەکە بەگشتی و عێراق بەتایبەتیەوە هەیە. واتە تا کێشە ئابوری و سیاسیەکانی ڕۆژهەلاتی ناوەراست بەگشتی و عیراق بەتایبەتی، ڕیگاچارەیەکی بۆ نەدۆزرێتەوە ئەوا کۆمەلگای کوردستان هەر لەچاوەروانی و گێژاوی سیاسی و قەیرانی ئابوریدا دەمێنیتەوە. ئەمەش فرسەت و دەرفەت بەخەباتی چینایەتی و هەوڵەکان بۆ ئامادەکردنی پێداویستیەکانی ڕاپەڕین و شۆڕش دەخاتە بەردەم چینی کرێکارو کۆمۆنیستەکانەوە. ئەوەی ئەم ڕاپەڕین و شۆڕشە، بەچ ڕەوەنێکدا دەچیتە پێشەوەو وەلام بەچ گرفتێکی سیاسی و کۆمەلایەتی دەداتەوەو قۆناغەکەنی پێشڕەوی کامانەیە، ئێمە لە بەڵگەنامەی پەسەندکراوی کۆنگرەی پێنجەمی حزبدا بەناوی “مانیفیشتی حزبی کۆمۆنیستی کرێکاری بۆ ئاڵوگۆڕی شۆڕشگێرانە” باسمان لێکردوە کەلێرەدا ناکرێت لەسەری بچم. بەڵام یەک واقعیەت هەیە ئەویش ئەوەیە کە کۆمەلگای کوردستان بەکردەوە لەبەردەم ئاڵوگۆڕیکدا ڕاوەستاوە وهەرگیز لەم حاڵەتەی ئێستایدا نامێنێتەوە. وەلامی ئێمە بەم واقعیەتە دەستبردنە بۆ راپەرین و شۆڕش، واتە ڕابەریکردن و ڕێنوێنیکردنی نارەزایەتیەکانی ئیستای خەڵکی کرێکار وزەحمەتکێش بەرەو یەک ئالوگۆڕی شۆڕشگێرانە کە سەرتاپای ئەم دۆخە لەبنەوە هەڵگەرێنێتەوەو پێداویستیەکانی شۆڕشی کرێکاری سازو ئامادە بکات. ئێمە وەک حزبی کۆمۆنیستی کرێکاری بەتەواوی تواناوە بۆ ئەم ئەگەرە کاردەکەین وهەوڵدەدەین ڕیگریەکانی بەردەمی لابەرین وتوانای جەماوەری بۆ هەڵخڕێنین.

لەبارەی ڕۆڵی ڕەوت و کەسایەتیە بۆرژواییە نەیارەکانی دەسەڵاتیشەوە.. سەرەتا ئەوە بڵێم کە نابێ هیچ ڕەوت ولایەن وکەسایەتیەکی بۆڕژوازی بەکەم بگیرێت، چونکە کوردستان کۆمەلگایەکی حزبی گرتوەو پارەو کۆمپانیاو دەزگای میدیای وهێزی میلیشیایی بەم یان بەوئاستە دەوریان هەیە لەوەدا کەدۆخی کوردستان بەرەوکوێ دەچێت. بۆیە دەبێ رابەران و هەڵسوراوانی بزوتنەوەی نارەزایەتی و حزبی ئێمە لەپێناو شکڵدان بەجولانەوەیەکی سیاسی و چینایەتی سەربەخۆدا، حساب بۆ هەموو فاکتۆرێک بکەیەن و لە ناکام کردنەوەی ڕۆڵیاندا شێوازو ڕەوشتی تایبەت لەکاتی خۆیدا بگرینەبەر. ئەمە لایەنێكی سەرەکیە لەئامادەکردنی پێداویستیەکانی دەستبردن بۆ هەر ڕاپەرین و شۆڕشێک. بەلام ئەوەی کەبەم دواییانە نەوەی نوێ و ئیسلامیەکانی یەکخستوەو بڕیارە لە”بەرەیەکی ئۆپۆزسیۆن”دا کۆببنەوە، خۆی ئاماژەیە بۆ ئەوەی کەهەریەک لەم لایەنانە ناتوانن ناڕەزایەتیە جەماوەریەکان بخەنە پشت سەری خۆیان. لەلایەکی ترەوە ئەوە خودی خەلكی ناڕازیە کە هوشیاریان بەدەستهێناوە وکەم تازۆر لەناوەرۆکی سیاسی و چینایەتی ئەم هێزانە تێگەیشتون، کەهێزیك نین خواستی ئەوان بۆ ئازادی و خۆشگوزەرانی بەدەست بهێنن. ئاخر بڕیار نیە خەڵک دوای ئەم هەموو ساڵە لەبێزاری و خۆپیشاندان و نارەزایەتی دەربڕین لەدژی کۆمپانیاکانی یەکیەتی و پارتی و تالانوبرۆیان سەنگەری خۆیان بەرەولای کۆمپانیاکانی شاسوار عەبدولواحیدو یەکگرتوو کۆمەل بگوێزنەوە ولەم ڕیگایەوە خواستی نان و کارو موچەو خزمەتگوزاریەکانیان بەدەست بهێنن. بەبڕوای من ئەم هێزانە ئەگەر بۆ ماوەیەکیش جەماوەر بەلاڕیدا بەرن، بەلام بەحوکمی ئەوەی کەلەجەوهەردا پڕۆژەیەکی سیاسی وئابوری جیاوازیان نییە لەوەی کە حزبەکانی نێو دەسەڵات کاری لەسەر دەکەن، هاوکات بەحوکمی ئەوەی کەهەرخۆیان بەشێکن لەو سیستەم ودەسەڵاتەی کە یەکیەتی وپارتی دایان سەپاندووە بەسەر کۆمەڵگادا، ناتوانن هێزگەلێک بن تاسەر خەڵکی ناڕازی لەخۆشباوەڕیدا رابگرن.

ئۆکتۆبەر: بەبڕوای ئێوە خەڵك دەبێت چی بکات تا بتوانێ بە کەم دەردیسەرترین رێگا لەم دەسەڵاتە رزگاری بێت؟ ئەرکی حزب و هێزە سیاسیەکانی چینی کرێکارو کۆمۆنیستەکان و سۆشیالیستەکان و بەگشتی ئازادیخوازان چیە؟

خەسرەوسایە: هەروەک پێشووتر ئاماژەمان پێدا کەکوردستان لەبەردەم ئەگەری ئاڵوگۆردایە. لەڕوانگەی کرێکاران و جەماوەری ناڕازیەوە ڕزگاربوون لەدەسەڵاتی ئێستا و ئەو گێژاو ومیحنەتەی کە خەڵکی کوردستان تێی کەوتوە، تەنها دەستبردنە بۆ ڕاپەڕین و شۆڕش، کەنەک هەر دەسەڵاتی حزبەکانی وەک یەکیەتی و پارتی کۆتایی پیبهێنێ، بەڵکو لەدڵی نارەزایەتیەکانی ئێستاوە، سیستەمێک لەدەسەلاتی سیاسی و ئابوری دامەزرێنی کەخواستەکانی خەڵکی کرێکارو زەحمەتکێش بەکردەوە دەربهێنی. بەواتایەکی تر بۆ ئێمە کرێکاران و کۆمۆنیستەکان و خەڵکی مەحرومی کۆمەلگا، ئاڵوگۆڕی کۆمەلایەتی لەدۆخی ئێستای کوردستاندا، ئەو مانایەی هەیە کە کۆمەلگای کوردستان بەیەک دەورەی شۆڕشگێڕانەدا تێپەرێت، کە لەجەرگەیدا نەک هەر دەسەلاتی حزبەکان وەلابنێ، بەڵکو لەڕیشەوە ئەو سیستەمە ئابوری و سیاسی وئیداریە هەڵوەشێنیتەوە، کە بۆرژوازی کورد دایمەزراندوە و بەقازانجی چینی سەرمایەدار وخاوەن کۆمپانیاکان پارێزگاری لێدەکات، دەورەیەکی شۆڕشگێرانە کەلەیەکەم هەنگاودا دەسەڵاتی ئێستا وەلابنێ وپایەکانی دەسەلاتدارێتی جەماوەری، یانی حکومەتی شوراکانی جەماوەر دامەزرێنێ. بێگومان ئەم کارە سادە نیەو بەحوکمی تەقسیماتی ناوچەکانی نفوزی ئەحزاب و هێزی چەکداریان، هەروەها بەحوکمی وجودی ئەمریکاو ئیران و ئەو پەیوەندیەی کە کوردستان لەگەڵ عێراقدا بەناوی فیدراڵیزمەوە دامەزراوە، ئەم ڕاپەڕین و شۆڕشە، بەپڕۆسەیەکدا دەچیتە پێشەوە کەهەنگاو بەهەنگاو بتوانێ بەربەستەکانی لەبەردەم هەڵگیرێت.

لەقۆناغی ئێستا کە نارەزایەتیە جەماوەریەکان ئاسۆیەکی شۆڕشگێرانەی بەسەردا زاڵ نیە و بەدیلی حاکمیەتی جەماوەری نەخستۆتە دەستوری خۆیەوە، هاوکات ناڕەزایەتیەکان پەرشوبڵاوەو خاوەنی ڕابەرانی سەراسەری وشێوەکانی ڕیکخراوبوونی پێشکەوتووی جەماوەری نییە، بەرلەهەرشتێک زاڵکردنی ئاسۆی شۆڕشگێرانە بەسەر رابەرانو هەڵسوراوانی نارەزایەتیەکان و هەولدان بۆ لێکهەڵپێکان وسەراسەریکردنەوەی نارەزایەتیەکانی ئێستاو دابینکردنی ڕابەریەکی کارامەو شۆڕشگێر، دەکاتە یەکەمین ئەرکێکی سەرشانی کۆمۆنیستەکان و هەموو ئەوانەی خوازیاری ئاڵوگۆڕی شۆڕشگێرانەن. لەیەک وتەدا ئەگەر بڵێم کە فراوانکردنەوەو ڕێکخراوکردن ورابەریکردنی نارەزایەتیەکانی ئێستا وبردنیان بەرەو جولانەوەیەکی سیاسی جەماوەری وسەربەخۆ لەئەحزابی بۆرژوازی، ئەرکی سەرەکی ئێمە کۆمۆنیستەکانە.

تائەو جێگەیەی بەخەڵکی ناڕازی دەگەریتەوە، لەئێستادا فراوانکردنەوە وهێنانەمەیدانی فراوانی نارەزایەتیەکان، لەناوەندەکانی کارو گەڕەک و بەریوەبەرایەتیەکاندا وکۆبوونەوە لەدەوری خواستەکان ولێرەشەوە ڕێکخستنی کۆبوونەوەی گشتی جەماوەری وهەڵبژاردنی نوێنەران، بزوتنەوە ناڕەزایەتیەکان دەباتە ئاستێکی باشترەوەو بەهۆیەوە زمینەی کاری ڕاستەوخۆی جەماوەری بۆ بەڕیوەبردنی ناوەندەکانی کارو گەڕەک و بەڕیوەبەرایەتیەکان زامن دەکات. هەرلەم پەیوەندەدا ڕۆڵی رابەران و هەڵسوراوان و ڕیکخەرانی ناڕەزایەتیەکان کلیلی سەرەکی هەموو ئەو هەنگاوانەیە کە بەهۆیەوە ناڕەزایەتیەکانی ئێستا هەم سەراسەری دەکاتەوەو هەم لەچوارچیوەی بزوتنەوەیەکی سیاسی سەربەخۆو شۆڕشگێرانەدا ڕیکخراوی دەکات. ئەمەش بەوەی کە ئەم کاراکتەرانە، لەئێستاوە بەفراوانی دەستبەرن بۆ پێکهینانی دەستەکانی نارەزایەتی وهەرجۆرە ڕێکخراوەیەکی تر. .. بەگشتی ئەمە ئەو کارانەن کەدەبی کۆمۆنیستەکان و ئازایخوازان هەڵسوراوان بەتایبەتی وخەڵکی ناڕازی بەگشتی ئەنجامی بدەن.