hkkurdistan
نوری بەشیر …
بەچاوگێڕانێکی خێرای ئەم رۆژانە بە هەواڵی میدیاکانی جیهان، هەلومەرجێک کە دنیای ئەمڕۆی کۆمەڵگەی پێدا تێدەپەڕێت و بەربەریەتێک کە لەلایەن سیستەمی سەرمایەداریەوە بەڕێخراوە بەدژی مرۆڤایەتی، هیچ جێگایەک ناهێڵێتەوە بۆ هیچ کەسێک ئەگەر کەمێک لایەنگری لە خەڵکی کرێکارو کەمدەرامەتی کۆمەڵگە بکات، کەسێک ئەگەر نیگەران بێت بەبینی تراژیدیاکانی ئەم رۆژانەی کوشتاری بەکۆمەڵی خەڵکی کوردستانی سوریا، کوشتاری خۆپیشاندەرانی عێراق، چیلی، یەمەن، لیبیاو زیندان و ئیعدامی جمهوری ئیسلامی ئێران و دەخالەتی کۆنەپەرستانەی لە ناوچەکەدا، ژیانی هەژاری و بێدەرتانی خەڵکی زۆربەی وڵاتانی هندستان، پاکستان، ئەفغانستان. ئەگەر ئەوە واقعیەتی ئەو وڵاتانە بێت بەجیا لەسەرکوتی بێپەردەی بۆرژوازی وڵاتەکان، ئەوا دەوری وڵاتە ئیمپریالیزمەکان و فەزایەکی جەنگ و برسێتی و ئاوارەیی کە لەدنیادا بەڕێیان خستووە بەتایبەت لەلایەن ئەمریکاو روسیاو یەکێتی ئەوروپا و هاوپەیمانەکانیانن لەدنیادا وەک چەند قوتبێکی سەرمایەداری کە چ کارەساتێکیان بەسەر کۆمەڵگەی ئینسانیدا هێناوە، بۆیە ئینسان ناتوانێت نەفرەتیان لێ نەکات و خوازیاری روخانی دەسەڵاتی سەرمایەداری نەبێت و دڵخۆش نەبێت بە جێگرەوەی بە کۆمەڵگەیەکی شایستەی ئینسانی.
ئەو هەلومەرجە نائینسانیەی کە لەباری سیاسی و کۆمەڵایەتی و ئابورییەوە لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ئاسیاو ئەفریقادا بەڕێیان خستووە لە جەنگ، برسێتی، کوشتنی بەکۆمەڵ، بەکارهێنانی چەکی کیمیایی، ئاوارەیی ملیۆنی خەڵک، سەپاندنی هێزی میلیشیایی و سەربازی، دزینی سەروەت و سامانی کۆمەڵگە، گەڕان بەدوای دۆزینەوەی بازاڕ بۆ ساغکردنەوەی خراپترین کاڵا بۆ سودی زیاتر، گەڕان بەدوای بازاڕی هەرزانی هێزی کاردا، هەرەشەی نەخۆشی و مردن لە دەیان ملیۆن ئینسان لە یەمەن، شەڕو کوشتاری لیبیا و کۆیلەکردنی ئینسانەکان، خراپترین هەلومەرجی ئینسانی چەندین ساڵەی سوریا و هێرشی فاشیانەی و بەکارهێنانی چەکی کیمیایی دەوڵەتی تورکیا بۆسەر خەڵکی مەدەنی، ناڕەزایەتی ملیۆنی عێراق و لوبنان و کوشتارو برینداری زۆر لەعێراق، کوشتارو سەربڕین و ئاوارەیی و سەپاندنی خراپترین هەلومەرجی نا ئیسنانی بەسەر ژنانەوە لەلایەن هێزە ئیسلامیەکانی؛ قاعیدە، داعش، بۆکۆحەرام، حوسیەکان، حەرکەی شەباب و حەشدی شەعبیەوە. هەموو ئەمانە دنیایان لەبەردەم مەترسیەکی گەورەو ئایندەیەکی تاریکتردا راگرتوە، کە هەڕەشەن بۆسەر مرۆڤایەتی و لە دنیادا. کۆمەڵگە لەلایەن کەمایەتیەکەوە کەبەشوێن بەرژەوەندی ئابوری و دەسەڵاتی سیاسی خۆیان و مانەوەی سیستەمی سەرمایەداریەوەن، بانگەوازی بۆ دەکرێت و بە کردار بەڕێوە دەبرێت.
ئەمانە لایەکی هاوکێشەکەن کە دەسەڵاتداران و میدیاکانی بۆرژوازی تراژیدیاو روخساری ترسناکی دنیا دەخەنە ڕوو بۆترساندنی کۆمەڵگەی مرۆڤایەتی بۆ مانەوەی خۆیان لەدەسەڵاتدا هەزاران چەواشەکاری و خۆڵکردنە چاوی کۆمەڵگە ئەنجام دەدەن بۆ خستنەڕووی دەسەڵاتی نەگریسی سەرمایەداری و سیستەمە دژی ئینسانیەکەیان. بەڵام ئەولای هاوکێشەکە بەپێچەوانەی خواستەکانی بۆرژوازی و میدیا چەواشەکارەکانیانەوەیە. ئەوەی لەبەرامبەر ئەو هەلومەرجەدا کۆمەڵگە لەژێرەوە وەک بورکان وایە و لێرەولەوێ دەتەقێتەوە و ریزی ملیۆنی خەڵک شەقامەکان داگیر دەکەن، لە ناڕەزایەتی بەدنیای جەنگ و کوشتارو هەژاری و برسێتی و زیندان و تیرۆر و ئاوارەیی سەرمایەداری، راستی بەرەیەکی فراوان دەردەخات کە هیچ نزیکایەتیەک و بەرژەوەندیەکیان بەچینی دەسەڵاتدارەوە نییە. بەرەیەکی چینایەتی مەوجود لە کۆمەڵگە کە بەدەنگی بەرز هاوار دەکەن و دەڵێن دنیای ئەمڕۆ دنیای شایستەی ئینسان نییە، دەسەڵاتەکانی ئەمڕۆ دەبێت بڕۆن و گۆڕیان گومکەن، هاواری دنیایەک دەکەن کە دنیای خۆشگوزەران و یەکسان و ئازاد بێت بۆ هەموون.
ئەگەر ناڕەزایەتیەکانی هەر ئێستاو لەمساڵدا وەرگرین لە ناڕەزایەتی کرێکاران و باقی بەشەکانی کۆمەڵگەی ئێران، ناڕەزایەتیەکانی ئەم مانگەی عێراق و لوبنان، رژانە سەرشەقامی ملیۆنی خەڵکی کرێکارو لاوان و ژنان لە شارەکان و داوای ڕوخانی دەسەڵات دەکەن و ترسیان خستۆتە ناو دڵی هەموو حزبەکانی بۆرژوازی دەسەڵاتدار بە ئیسلامی و قەومیەوە، ناڕەزایەتیەکانی ئەم ماوەیەی چیلی بەدژی فەسادو حکومڕانی گەندەڵ کە دەسەڵاتداران ترسیان لەم ناڕەزایەتیانە هەیەو بەدوژمنی چینایەتی خۆی دەزانێت و نایشارێتەوە، ناڕەزایەتیەکانی سودان کە دەسەڵاتی ناچار بەپاشەکشەکرد، ناڕەزایەتیەکانی ئەم ڕۆژانەی یۆنان و هێلەک زەردەکانی فەرەنسای چەند مانگە، ناڕەزایەتیەکانی کرێکارانی ئەمریکاو بەریتانیاو باقی وڵاتانی ئەوروپا، بەدژی بێکاری و کرێی کەم و جەنگ و دژی خراپی ژینگە بە دژی گرانی، ناڕەزایەتیەکان بۆ دیفاع لە پەنابەران، ناڕەزایەتیەکان بەدژی کارکردنی رۆژانەی منداڵان و گەورە ساڵان لە وڵاتانی پاکستان، ئەفغانسان و بەنگڵادش رۆژی بە یەک دۆلار لە لایەن خاوەندارێتی سەرمایەدارەکانی ئەم وڵاتە زلهێزانەوە و سەعات کاری زۆر، ناڕەزایەتیەکان بەدژی نایەکسانی ژنان… ئەمانەو سەدان ناڕەزایەتی تری چینی کرێکارو کەمدەرامەتی کۆمەڵگە کە رۆژانە دەڕژێنە سەر شەقامەکان و کە پانتایی لاپەڕەی میدیاکان داگیر دەکەن. هەموو ئەو ناڕەزایەتیانە چ لە وڵاتانی زلهێزی ئابوری و چ لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ئەفریقا و ئاسیادا، ناڕەزایەتیە بۆ ژیانێکی باشتری ئینسانی و ئازادی و دابینکردنی کارو کرێیەکی شایستە بە ژیانی ئینسانی سەردەم و دژی جەنگ و کوشتارو ئاوارەیی و تیرۆر و سەرکوتە. بەڵام دەسەڵاتداران لەمە دەترسن و دەزانن ئەم ناڕەزایەتیانە هەڕەشەیە لە ئایندەی دەسەڵاتیان و ئەم ناڕەزایەتیانە بە تارمایی سۆشیالیزم و کۆمۆنیزم دەبینن بەسەر سەری خۆیانەوە.
ترمپ و بۆریس جۆنسن و نایجل فراژ، تا دەگاتە بۆرژوازی میلیشیاو بنەماڵەیی وڵاتانی رۆژهەڵات بەئاشکرا خەتەری ئەم سۆشیالێزم و کۆمۆنیزمە لە ئایندەی ناڕەزایەتیەکاندا دەبینن بەدژی دەسەڵاتی خۆیان، ناڕەزایەتیەکانی لوبنان و عێراق لەوەی هەڕەشەی ڕوخانی دەسەڵات دەکەن، بە ئاشکرا دەسەڵات و حزبەکان پاشەکشەی زۆریان کردوەو بەڵینی زۆریان داوە. لەو ناڕەزایەتیانەدا کەبەدژی دەخالەتی جمهوری ئیسلامی ئێرانە لە عێراق و لوبنان، حەسەن نەسروڵای لەبەرامبەر خۆپیشاندەراندا راگرتووەو لە عیراقیش میلیشیاکانی سەر بەئێران و حەشدی شەعبی و سەدری خستۆتە بەردەم ترس و نیگەرانیەوە، ترەمپ و جۆنسن ترسی ئەم ناڕەزایەتیانەو بەهێزبوونی چەپێکی سۆشیالیست لەخوارەوەی کۆمەڵگە دەبینن و بۆیە بە راشکاوانە لە مناسەبات و کۆنفراسەکانی خۆیاندا هێرش بۆ سەر سۆشیالیزم و کۆمۆنیزم ناشارنەوە، واتە بۆرژوازی هەر بزوتنەوەیەک بەدژیان بێتە مەیدان و هەر حزبێکی ئۆپۆزسیۆن لەبەرژەوەندی خەڵکەوە دواکاری چاکسازی بکات ئەوە بە سۆشیالیزم و کۆمۆنیزم ناوزەدیان دەکەن.
نەک تەنها ئەوە، بەڵکو دنیای ئێستا کە دنیای دەورەی چەند قوتبیەو چاوەڕێی جەمسەری ترو جێگۆڕکێی وڵاتان لەم جەمسەرانە لە وینەی بەریتانیا و جیهێشتنی قوتبی رۆژئاواو هەوڵی رۆشتنی بەرەو ئەمریکا، هەروەها جێگۆڕكێی جێگای هاوپەیمانان، بۆیە بۆرژوازی ریزە یەگرتوو و بەهێزەکانی لە جەمسەرەکاندا نەماوە، نەک ئەوەی بەریتانیا یەکێتی ئەوروپا جێدەهێڵێت، بەڵکو بۆرژوازی لەهەلومەرجێکی ئەزمەی سیاسی و ئابوریدایە، هەتا لەناوخۆیاندا کە ئەگەر سیاسەتی بەرامبەرەکەی بەدڵ نەبێت ئەوا بە کۆمۆنیست ناوزەدی دەکات، نموونەی ئەم رۆژانەی نایجڵ فراژ لە حزبی برێگزت لە پەرلەمانی یەکێتی ئەوروپادا لەبەرامبەر هەندێ کاندیدی وڵاتەکاندا هەڵدەستێتە سەرپێ و بۆ کۆمۆنیست ناوزەدیان دەکات.
هەلومەرجی ئێستا لە ئەوەی ئەمریکاو ترەمپ لەهەڵکردنی گڵۆپی سەوز بۆ فاشیەتی دەوڵەتی تورکیا و ئوردوگان، هەڵوێستی دووفاقی روسیا لەسەر سوریاو سەردانەکانی روسیا بۆ سعودیە و پەیوەندی خۆشکردن لەگەڵ وڵاتانی عەرەبی، لاوازی دەوری غەرب لەئاستی ناوچەکەدا، لەسایەی بەرژەوەندی و چاوچنۆکی ئەم قوتبانەو هاوپەیمانەکانیاندا، بێ ئیعتبار بوونیان لەئاستی دنیادا بە ناڕەزایەتی و بەردبارانکردنی هێزەکانی ئەمریکا لە سوریا و کوردستاندا، ناڕەزایەتیەکانی جیهانی تەقاندۆتەوەو کۆمەڵگەی جیهانی لەبەرامبەر هێزە ئیمپریالیستی و بۆژوازیە ناوچەیی و محلیەکاندا بەشێوەی بەرچاو و روو لەسەر داناوە. نەک هەرئەمە، بەڵکو ریزی قوتبەکان (جەمسەرەکان ) و هاوپەیمانەکانی لەبەریەک ترازاندووە و ڕیزەکانی بۆرژوازی یەک وڵات و هەتا یەک حزبی بۆرژوازی دەسەڵاتداریشی لەبەریەک هەڵوەشاندۆتەوە، هەموو ئەوانە دەرگای بە ئاوەڵایی بۆ جێگۆڕکێی هێزو وڵاتانی جەمسەرەکان و هاوپەیمانیەتەکان کردۆتەوە. ئەم هەلومەرجە جیهانیە بەهەمانشێوە هەلومەرجێکی هێناوەتە مەیدانەوە کە دەرگای بەڕووی کرێکاران و ژنان و لاوان و جەماوەری کەمدەرامەت و ناڕازی کۆمەڵگە کردۆتەوە بۆ ناڕەزایەتی فراوانترو هەتا هەڵپێچانی سیستەم و دەسەڵاتدارێتی ئەمڕۆ، داوکاریەکانی رۆشتی دەسەڵات، نا بۆ حکومی میلیشیا و بنەماڵە، نا بۆ هەژاری و نەبوونی نەداری و ئاوارەیی و بەدژی چەکی کیمیایی و نا بۆ سەرمایەداری و بەڵێ بۆ ئازادی و خۆشگوزەرانی، کۆمەڵگەی لەبەردەم ئەلتەرناتیڤێکی تردا راگرتووە.
هاتنەمەیدان و داواکاریەکانی ئازادی و خۆشگوزەرانی لەدنیادا بۆخۆی لە خواستەکانی سۆشیالیزمە، وە لە کۆمەڵگەکانی لوبنان، عێراق، چیلی، ئێران، سودان، تونس و ئەفغانستان، زۆرێک لەمانە لە زۆرێک لە وڵاتەکاندا وەکو ئەوەی ترسیان لەسەر حزبوڵای لوبنان و جمهوری ئیسلامی، موقتەدا سەدر و بۆریس جۆنسن و ترمپ و هێزەکانی تاڵیبان، دەسەڵاتی یۆنان و چیلی داناوە. بەڵام ئەمە هێشتا سەرەتای کارێکە کە بەشی خوارەوەی کۆمەڵگە داوای دنیایەکی شایستەی ئینسانی بۆ خۆیان و نەوەکانیان دەکەن، واتە هێشتا لەسەرەتای کارێکدان چەندە پاشەکشە بە دەسەڵاتداران بکەن و چەندە خواست و داواکانیان بسەپێنن دەستکەوتە، بەڵام ئەمە ئایندەیەکی باشی ئینسانی لەژێر چاکسازیەکانی بۆژوازیدا کە لەژێر فشاردا ئەنجامی دەدەن، بۆ هەمیشە مسۆگەر ناکات.
ئەم هاتنە مەیدان و داوایانە کە بۆ ئایندەیەکی باشتری ئینسانی بۆ هەموو کۆمەڵگەیە، کە تاکەکان دەتوانن لەویدا بەهرەمەند بن لە ژیانێکی باشتر، ئەمەش بە ڕوخانی سیستەمی سەرمایەداری و جێگرەوەی بە سیستەمێکی نوێی سۆشیالیستی بەدەست دێت، کە بۆ ئەمەش لەمەیداندا بوونی کرێکارانی وشیارو رێکخراو بوونی جەماوەری کەمدەرامەتی کۆمەڵگە کە ئێستا لە شەقامەکاندان، بە رابەرایەتی حزبی کۆمۆنیستی و مارکسی بە سەرئەنجام و سەرکەوتن دەگات. هەربۆیە ئەوەی دەوترێت دەسەڵات دەبێ بڕوات باشە، بەڵام دەبێ چ هێزو دەسەڵاتێک شوێنی بگرێتەوە مەسەلەیەکی گرنگ و حەیاتیە. هەڵپێچانی سیستەمی سەرمایەداری و دەسەڵاتدارێتی بۆرژازی بە خەباتی فەردی و جەماوەری بەرشوبڵاو و نارێکخراو چەندە فراوانیش بێت کە ئێستا لەدنیادا ریزی سەدان ملیۆنی ئینسانەکان هەوڵی بۆدەدەن بەبێ رێکخراو بوون و لەدەوری ئەلتەرناتیڤی سۆشیالیستی و بەبێ بزوتنەوەیەکی کرێکاری و بزوتنەوەیەکی کۆمۆنیستی مەیداندار، لە بازنەیەکدا دەخوڵیتەوە و دووبارە دەبێتەوە و دەسەڵات هەر لە دەستی بۆرژوازیدا بە رەنگ و جۆری ترەوە ئاڵوگۆڕ دەکات.
٢٨/١٠/٢٠١٩
