hkkurdistan
عەبدوڵا مەحمود
گومان هەڵنەگرە کە پرسی چوونە دەرەوەی بەریتانیا لە یەکێتی ئەوروپا” بریکزت”، بۆتە گرفت و ئەزمەیەکی قوڵ بۆ بۆرژوازی بەریتانیا. لە چوارچێوەی ئەم ئەزمەیەشدا، پرسی دیموکراسی بۆرژواییش جارێکی تر لەپاڵ بریکزتدا، دەرگیری ئەزمەیە.
خۆهەڵکێشان و شانازیکردنی بۆرژوازی لەسەراسەری دنیادا، بە دیموکراسی و هەڵبژاردن و کاری پەرلەمانی، لەگەڵ ئەوەدا مێژوویەکی درێژی هەیە، کەچی بە ئەندازەی ئەم مێژووە، دیموکراسی بۆرژوایی تەنها دیوی دووەمی دیکتاتوری دەسەڵاتی بۆرژوایی بووە، بۆ پاراستنی دەسەڵاتی چینی باڵادەست. ئەگەر دیکتاتۆری و سەرکوتی بێ پەردە لە بەشێکی زۆری وڵاتانی شەرق زەدە و ئەمریکای لاتیندا، بێداد دەکات و هەموو دەنگێکی ئازادیخوازانەو گشت ویستێکی ڕەوای سیاسی جەماوەری لە خوارەوە، بە ئاشکرا سەرکوت و بەزەبری هێز خامۆش دەکەنەوە و زۆر جاریش خەڵتانی… خوێنی دەکەن. ئەوا لە وڵاتانی غەربی و نێونراو بە دیموکراسیدا، دیکتاتۆری بەشێوەی داپۆشراو و پەردەبەسەردا دراودا، درێژە… بەدەسەڵاتی خۆی دەدات. باسی دیموکراسی هەرگیز بەمانای ئازادی بۆ هەڵبژرادنی ئازادانەی کرێکاران لە کارگەکان، لە ناوەندە خزمەتگوزارییەکان، لە گەرەکەکان، لەناو دادوەران، نییەو کەس ناتوانێت بەدەنگدان بەرێوەبەری کارگەو کۆمپانیانیەک، دادوەرێک، بەشێوەی ئازادانە و لەهەڵبژاردنەوە لاببات یان دابمەزرێنێت. و لەهەر جێگایەک و لە هەر وڵاتێکی بەناو دیموکراسیدا، ئەوە رووبدات کە کرێکاران نوێنەری خۆیان راستەوخۆ و ئازادانە هەڵبژێرن، یان لەرێگای کۆبونەوەی گشتی و بەدەنگدانی ئازادانە کەسێک لاببەن…تاد رووبەرووی سزای دیموکراسی!! و دەرکردن دەبنەوە. ئەو تاوان و خوێن رێژیانەی بە دیموکراسی پاساو دەدرێن و دەوڵەتانی دیموکراسی پێی هەڵدەستن، قوربانیانی لە قوربانیانی دەستی وڵاتە دیکتاتۆرییەکان کەمتر نییە… مەگەر دانانی ئابڵۆقەی ئابوری لەسەر ئەو دەوڵەتانەی مل کەچی بریاری نەتەوەیەکگرتوەکان نابن، مل بە سیاسەتی زۆری ئەمریکا وغەرب نادەن… قوبانیانی بە سەدان و هەزاران خێزانی هەژار و کەم دەرامەت نییە، مەگەر دەستێوەردانی سەربازی لە وڵاتانی ئەزمەگرتوو ئاوسی سیاسیداو بۆمباباران و سوپا تیا بڵاوکردنەوە و وێرانکردنی بنەما شاری و مەدەنیەکانیان، و تاڵانی ئاشکرا قوربانیانی لە هی قوربانیانی رژێمە دیکتاتۆرەکان زیاتر نییە؟ دیارە ئەوە بەو مانایە نییە جێگاو رێگای دەوڵەتە دیکتاتۆرەکان، لە پەیوەند بە دەوڵەتە دیموکراییەکان، لە پێشتر یان باشترە، بەڵکو مەبەستمان ئەوەیە نیشانی بدەین بۆرژوازی قاڵبی ویسترایی خۆی بۆ دەسەڵاتدارێتی و دزینی دەسترەنجی چینی کرێکار و بێبەشانی کۆمەڵگە، لەلایەکەوە بە دیموکراسی” دیکتاتۆریەتی شاراوە و لەلایەکی تریشەوەبە “دیکتاتۆری بی پەردە” دەباتەڕێوەو لە نێوان هەردوو بەشی ئەو دەوڵەتە دیکتاتۆریانەشدا،” دیکاتۆریەتی داپۆشراو و دیکتاتۆری بێ پەردە” پەیوەندیەکی ئاسایی و هاوپەیمانیەتی هەیە. پەیوەندی ئەمریکاو میسر لەسەردەمی موبارەک، پەیوەندی سعودیەو ئەمریکا…، پەیوەندی ئەمریکاو دەسەڵاتی وڵاتانی ئەمریکای لاتین…تاد نموونەی بەرجەستەن. ئەو دیموکراسیەتە رووکەشەش کە لە بەشێک لەوڵاتانی دنیادا هەیە، بەرهەم و دەرهاویشتەی خەبات و تیکۆشانی چینی کرێکارو بزوتنەوەی چەپ و نارەزایەتی لەخوارەوەی جەماوەرییە، نەک بەرهەم و خێر و سەدەقە و سیغە تەبیعەتی بۆرژوازی.
دیموکراسی بۆرژوازی تەنها تەنها وەرێخستنی کایەکی رووکەشی لە پێشدا بریار لێدراوی بۆرژوازییە بۆ ئاڵوگۆر لەناو باڵەکانی بۆرژوازیدا بەمەبەستی دەست نەدان لە پایەکانی نیزامی سیاسی و ئابوری و لەوەش زیاتر پاراستنی دەسەڵاتی چینی زاڵ لە کۆمەڵگەدا. لەو رێگایەدا ئەندامانی پەلەمان، دیموکراسیانە هەڵدەبژیردرێن، بەڵام خودی پەرلەمان تا ئەوکاتە دەتوانێت جێگا پاڵپشتی دەسەڵاتی سیاسی بۆرژوازی بێت، کە رۆڵی خۆی بزانیت و سنورە سورەکانی دەسەڵات نەبەزێنێت.
پرسی چوونە دەرەوەی بەریتانیا لە یەکێتی ئەوروپا “بریکزت” جارێکی تر بووە ئاوێنەی باڵانوێنی کایەی دیموکراسی. پرسی هێنانەگۆری داخستنی پەرلەمان، لەلایەن دەسەڵاتەوە لەدەرەوەی پەرلەمان، هەر نیشاندانی ناوەرۆکی پەرلەمان و لاوەکی بوونی لە بریاری سیاسی چارەنووسازدا نییە، بەڵکو هاوکات نیشانەی بی بەهابوونی خودی مافی دەنگدانی گشتی و لێسەندنەوەی رۆڵە و دەوری ئەندامانی پەرلەمانی هەڵبژێردراوە!!. هاوکات سوکایەتی کردنە بەو پیرۆزیانەی!! بۆرژوازی بۆ شێواندنی رای گشتی و درۆی بەشداری هاوڵاتیان لە گەمەی هەڵبژاردنەکاندا، دەیخاتە روو.
دەوڵەت و حکومەتی بەریتانیا، بەدوای دەریچەیەکدا دەگەڕێت بۆ دەرچوون لە ئەزمەی بریکزت، بۆ دۆزینەوەی ئەو دەریچەیەش ئامادەی قوربانیدانە، دەشی پەرلەمان یەکەمین قوربانی ناچیز بێت، لەدیدی دەسەڵاتی سیاسی و بەرژەوەندییە ئابوریەکانی بۆرژوازی ئەو وڵاتەوە. دیارە ئەگەر ڕیگەش بەوە نەدرێت پەرلەمان کەنار بخرێت لەو پرسەدا، هیچ لەو راستیە کەم ناکاتەوە کە بۆرژوازی پەرلەمانی تەنها وەکو جێگایەک بۆ پەسەند و پیرۆزە کە بتوانێت ببێتە ویستگەیەک بۆ راوێژ لەسەر پاراستنی دەسەڵات و قازانجی سەرمایەی زۆرتر.
ئەوەی کە لە کوردستانیش روویدا و پارتی دەرگای پەرلەمانی بۆ دووساڵ کڵۆم داو سەرۆکی پەرلەمانیش بەزاندنی سنوری زەردی لێ یاساغ کرا، سەرباری پوچی پەرلەمان وکارتۆنی بوونی، نیشانەی ئەوە بوو ئەگەر پەرلەمان بوکەڵەکەکیش بێت، بۆی نییە سنوری دەسەڵاتی خاوەن بڕیار رۆڵی یەکلایی کەرەوەی بەرژەوەندییەکەی ببەزێنیت.
سەرئەنجام ئەزمەی بریکزت، وانەیەکە بۆ ئەوانەی بیانەوێت لە دیموکراسی و دەنگدانی گشتی لە دنیای ئەمڕۆدا تێبگەن، هاوکات ئەزمونێکیشە بۆ ئەوانەی دەیانەوێت سیستەمی سیاسی و ئابوری لەریشەوە بگۆڕن، کەنابێ هیچ خۆشباوەریەکیان بە کایەی هەڵبژاردن و پەرلەمان بێت. ڕیگای ئاڵوگۆری ریشەیی و بنەرەتی لە سیستەمی سیاسی و ئابوری و کۆمەڵایەتیدا، تەنها شۆڕشە. لەناو شۆرشەکانیشدا تەنها شۆرشی چینی کریکاری ریکخراو و خاوەن ئاسۆی سۆشیالیستییە، کە دەتوانێت هەم خۆی وەکو چینی بەرهەمهێن و چەوساوە رزگار بکات و لەگەڵ خۆشیدا، تەواوی کۆمەڵ و مەینەتیەکانی تر ڕزگار بکات.
