ڕووداوەکانی عەفرین چیمان پێدەڵێن؛ هەلَویَستەیەک!

 ريبوار عارف

یەکەم / ئەوەی عەفرینی کردە وێردی سەر زمانی ملیۆنەها ئینسان، نە سروشت وجوانی شاریکە وەک ناوەندیکی گەشتیاری، نە ناوبانگی تەلکنەلۆژیاو بازرگانی ئەم شارەیە، هاوکات نە کوردبوونی دانیشتوانەکەی ئەو ماناو هیزەی پیدەبەخشێت. ئەوەی عەفرینی گەیاندە ئەو ئاستە جلیوەیەكي ئینسانی وجولانەوەیەکی ئازادیخوازانەیە کەتیدا شەپۆل دەدا. بۆیە ئەم شارە نەک هەربووە ڕەمزی بزوتنەوەیەکی ئازادیخوازانە، بەلَکو لەڕاستیدا بووە جیَگەی مەترسیەکی تازە لە بەردەم ئەمرِۆی جیهانی سەرمایەداری و بەرژەوەندیەکانیاندا. ئاخەر لەم شارە دەنگێک هەیە کە لەخوارەوە برِیار دەدات و ژیان بنیاد دەنیَت. بۆیە کاتیَک کە شیَوازیَکی لەم شیَوەیە خەباتکارانە سەرهەلدەدات، ئیتر زاراوەگەلیَک بەدوای خۆیدا پەلکیَش دەکات کە سەرئەنجام لەبەردەم بەرژەوەندی سەرمایەداری و ئیمپریالیزمی جیهانیدا دەبیَتە جیَگەی مەترسی. هەرلیَرەشەوە ئەم حالەتە تیزیکیتر بەدوای خۆیدا دیَنیَت کە تیَزی رِاوەستانەوەو لەمپەر دروست کردنە لەبەردەم ئەم جلیوەو جولانەوە ئینسانیەدا، کە بەر شالاوی گەلەکۆمەکی هەموو نیهادە جیاوازەکانی پاریَزەری بەرژەوەندیەکانی سەرمایەداری جیهان دەبیتەوە.

دووهەم / ئەوەی کە ئێمە هەموومان لە جەرگەی ئەم ڕووداوانە دەبینن ئەوەیە کە چۆن ولاتانی ئەمریکا، ئەورپا، روسیا …و زلیهیزەکانی جیهان و تەواوی ریکخراوە خۆکردەکانیان لە چەشنی نەتەوەیەکگرتووەکان، ناتۆ، تەواوی ئورگانە بە نیو’’ ئینسان دۆستەکانیان’’ بوونەتە بەشیَک لەم کارەساتەو هاودەنگی و هاوهەلَویَستی خۆیان لەپشت هیَرشەکانی حکومەتی فاشیستی تورکیادا رِادەگەیەنن و هەموویان پێکەوە لە ئاوازیَک دەخویَنن وبەشیَوەیەکی یەکجار وەحشیانە شاریَک بە دانیشتوانەکەیەوە لەخۆین هەلَدەکیَشن. بۆیە ئەم ئەزموونەو داگیرکاریەکانی ئەمرۆژانە پیَماندەلَیَن هەر حزب و لایەنیَک و هەرکەسیَک زەرِەیەک پشت بەستووبیَت بەم زلهیَزانەو جەمسەربەندیەکانی جیهانی ئەمرۆ بەدلنیای لە شکست و هەرسهیَنانی یەک لەدوای یەک زیاتر شتیکيتر کۆناکەنەوە. کۆمەلگای کوردستان و ناوچەکە تارمای چەندین شکست و نائویدی لەم شیَوەی تیَدا بەدیدەکریَت. هیَزەگەلیَک کە باوەرِیان بە گۆرِانکاری لە خوارەوەو بە ئالوگۆرِی رِیشەی هەیە دەبێت لەباتی پشت بەستن بەم زلهیَزانە، تەنیاو تەنیا پشت بەستووبن بەهیَزی یەکگرتووی خۆیان و بە هاوپشتیەکی بەرەی ئازادیخوازانی جیهان!

سیَهەم / ئەوەی کە هەر لەسەرەتاوە ڕۆشن بوو، ئەوەبوو کە لە قۆناغی یەکەمدا حکومەتی تورکیا لە ڕێگەی هێزە تیرۆریستەکان وداعش و جرِوجانەوەرە هاوشیَوەکانیەوە، دەخالەتی لە کیَشەکانی سوریادا کردو پیَگەیەکی بۆ خۆی بەدەستهیَنا. بەلام لە قۆناغی دووهەمدا بە پیَچەوانەوە ئەم حکومەتە خۆی رِاستەوخۆ هاتەمەیدان و هەموو هیَزە تیرۆریستەکان و ئیسلامی سیاسی هاتنە پشت نەخشەو پیلانەکانی ئەم حکومەتەو بوونە بەشیَک لە پیَچ ومۆرەکانی بەهیَزکردنی ئەم لەشکرکیَشی وداگیرکاریەی حکومەتی تورکیا. بۆیە ولاتانی عەرەبیش کە نازنامەی دەسەلاتدایەتیان تیَکەلەیەکە لە قەومپەرستی و مەزهەبگەرای، سەرئەنجام ئاینی ئیسلام سەرچاوەو برِیاردەری سەرەکی فەرمانرِەوایە، بۆیە چوونە پشت سیاسەتی حکومەتە هاوشیَوەیەکی خۆیان لە تورکیا ئەمرێکی واقعەوە شتیَکی جیاوازیان لی چاوەرِوان ناکریَت،  لەپەیوەند بە لەشکرکیَشیان بۆ سەر شاری عەفرین وەک ئەرکی ئاینی.

چوارەم/ میدیا لە ئاست جیهاندا، وەک دەسەلاتی چوارەم ناسراوەو گرنگیەکی زۆری هەیە. بەلام ئیَمە بینیمان کە ئەم دەسەلاتی چوارەمە هیچ شتیَک نیە، جیاواز لەپیَچ و برخوەکانی تووندکردنەوەی پایەکانی دەسەلات و ئیدۆلۆژی باوی دەسەلاتداران. بۆیە ئەوەی ئیَمە لە ماوەی 58 رِۆژ بەرگری و بەرخوردانی دانیشتوانی شاریَکداو پشتگیری سەدان هەزارو ملیۆنەها ئینسانان لەسەراسەری دنیا هاتنەمەیدان بۆ پتگشیری لە عەفرین، بەهیچ شێوەیەک جێگەی سەرنج و تیارامانی دەزگاکانی ڕاگەیاندو سوسیال میدیاکانیانی ئەم ولاتانانە نەبوو؛ بۆ تەنیا جاریَک جەستەی مندالانی لەخۆین هەلکێشراویان نیشان نەدا، تا بە ڕاوەستانەوەو جەسارەتی کچ شۆرشگیرەکانی ئەم دەڤەرە دەگات. ئاخەر لە رِوالەتدا قۆناغی یەکەم تەواوبووەو ئیتر ئەم دەزگایانە پیَویستیان بەستایش و پیاهەلَدانی کچان و کورانی داعشبەزین نیەو تۆپ لە ساحەی هیزیَکی تردایە، کە بۆ ئەوان جیَگەی پشگیریە، چونکە بەرهەمی داری بەرژوەندیەکانیان لیَرە بەردەگریَت. هەربۆیە هیَشتا 58 خولەک تیپەرِنەبوو بەسەر داگیرکردنی عەفرین وئاوارەبوونی سەدان هەزار ئینساندا ئیتر تەواوی زۆنی کامیرەکانی رِوویان لە شەقامەکانی عەفرین و داگرتنی پیکەرەکەی کاوەی ئاسنگەر ونیمایشکردنی هیَزەکانی حکومەتە فاشیستەکەی تورکیاو هەلَواسینی ئەو ئالایەی کە هیَمای داگیرکاری و کوشت و کوشتاری حکومەتیکی فاشیستە! بۆیە ئیتر گلەی کردن لە کەنالی ڕووداو هەندیکی تر لە کەنالە کوردیەکان جۆریک لەو خۆشخەیالی و شەری نیوان بالەکانی ناسیونالیزمی کورد زیاتر شتیکی ترنیە، ئەگینا کێ بیَت نەزانیت کە رووداو نەک تەنیا میدیایەکی حکومەتی تورکیایە، بەلکو بەبروای من دەزگایەکی ئەمنی و جاسووسی ئەو حکومەتەیە لە کوردستاندا.

پیَنجەم / ئەوەی بۆ ناسیونالیستی کورد مەغزاو مانای بوون و داینەمۆی هەڵوێست نیشاندانە، بوونی’’خاک’’ی وەک گەوهەرە، چونکە لە ماوەی چارەکە سەدەیەکدا ئەوان زۆر بەباشی لە نیعمەتەکانی ئەم چەمەکە حالی بوون و دەزانن لە سایەی ئەم بەرەکەدا چۆن دەستیان بەدۆشنی ژیَرخان و سەرخانی ئەم ولاتە دەگات. ئاخەر ناسیونالیزم کە خاک و چەکی بەدەستەوە نەما ئیتر مانایەک بۆ بەرخوردان بەرنگاری بەلایانەوە نامێنێت. چونکە مۆتیفی ئەم بزوتنەوەیە ژیانی ئینسان و ماف و حورمەتی هاولاتیانی کۆمەلَگا نیە، ئەوەی بەلای ئەوانە دەکریَت هەویَنی خویَن رِشتن و قوربانیدان بیَت، تەپکەیەکە کە نابیَت لە دەست نەیارەکانیاندابیَت. بۆیە ئەوەی ئەمرِۆ لە عەفرینا رِوودەدات بۆ ئەم بزوتنەوەیە کۆتای هەموو شتیَکە و دەبیَت پرسەی بۆ بگیریَت، پاریزگای شاریکیش لە بیکاریدا بۆ هاوخەمی لەگەل قوربانیانی شاری عەفریندا داهیَنانی سێ رِۆژ پرسە رِاگەیەنیَت و فاتیحای هەموو شت دەخویَنیَت. بەلام لە رِاستیدا ئەوەی کە لە عەفرینا رِوودەدات، دواجار ئەوەیە سەرباری هەر پاشەکشەیەک بەلام هەموو بزوتنەوەیەک تاکتیک و شیوازی راوەستانەوەی خۆی هەیە و بریاریک کە هیزە سیاسەیەکانی عەفرین دایان بۆ پاشەکشە لەم شارەدا هیچ شتیَک نەبوو جیاواز لە ئاستيَکی بالا لە بەرپرسیاریەتی لەبەرامبەر بە ژیان و چارەنووسی هاولاتیانیکدا کە نابیَت لە پیَناوی پاراستنی خاک ژیانیان بکریَنە بارمتەو کارەساتی گەورەو گەورەرتر بەدوای خۆیان بهیَنن.

شەشەم/ سەرئەنجام ئەوەی کە خەلکی کوردستان و بەتایبەت بەرەی ئازادیخوازان دەخاتە بەردەم وەلاتدانەوە بە پرسیاری چی کردن، ئەوەیە کە ئیتر کاتی دامالینی دەمامکەکان و تەوقی ناسیونالیزم و قەومپەرستی و بانگەشەی فریوکارانەی ئیسلامی سیاسی و تیپەراندنی ئامانج و نەخشەو بەرژوەندیەکانی ولاتانی سەرمایەداری و ئیمپریالیزمی جیهانی یە. بە کورتی ئەم ئەزموونە پیَمان دەلَیَت (( نە شا نە شێخ نە ئاسمان هیچیان رِزگارمان ناکات، با خۆمان بۆ ڕزگاری ڕابین،…)). ماوەتەوە کە بلَیَن ئەوەی رِوودەدات بەردەوام بوونی بەرخودانە لە عەفرین لە شکل و فۆرمیَکی جیاوازدا، هەربؤيە ئەوەی کە خۆی لەبەرەی ئازادیخوازاندا دەبینیَتەوە دەبیَت لە سەنگەري هاودەنگ و هاوخەباتی بؤ گەرِانەوەی ئیرادەی ئینسانی لەم شارەدا، بيَتەمەيدان و خۆی ببینیَتەوە!