شاراوه‌ی پێشێلکاریه‌کان له‌جه‌نگی موسڵدا

نوری به‌شیر:

هه‌ردوو به‌ره‌ی جه‌نگی موسڵ له‌لایه‌ک داعش که‌له‌ناو شاری موسڵدایه‌و سه‌ره‌ڕای هه‌موو ئه‌و پێشێلکاریانه‌ی که‌ زیاتر له‌دوو ساڵی ڕابردوو به‌رامبه‌ر خه‌ڵکی سڤێڵی موسڵ ئه‌نجامیداوه‌و بۆ کۆمه‌ڵگای مرۆڤایه‌تی شاراوه ‌نیه‌ و خۆشی ئینکاری لێنه‌کردوه‌و رایگه‌یاندوه‌ که‌به‌پێی یاساکانی ئیسلام که‌له‌سه‌ری ده‌ڕوات کاریانکردوه‌. به‌ڵام ئێستا له‌م جه‌نگه‌ی له‌گه‌ڵ ئه‌مریکاو هاوپه‌یمانه‌کانیدا، ئه‌وه‌ی میدیای بۆرژوازی سه‌ر به‌م که‌مپه‌ که‌ئیدعای ده‌که‌ن و ده‌ریانخستووه‌، داعش قه‌ڵغانی مرۆیی به‌کاردێنێت له‌جه‌نگه‌که‌دا، له‌گه‌ڵ دۆزینه‌وه‌ی لاشه‌یه‌کی زۆر له‌کوژراوانی مه‌ده‌نی به‌ده‌ستی داعش و ده‌ڵێن گویا پارچه‌کانی له‌شیان ده‌رهێنراون و بازرگانیان پێوه‌ کراوه‌. ئه‌م هه‌واڵانه‌ هێشتا نه‌میدیای بۆرژوازی و نه‌ده‌وڵه‌ت و لایه‌نه‌کانی به‌شداری به‌ناو دژه‌ داعشی ئه‌م جه‌نگه‌ وه‌ک کاره‌ساتێکی مرۆیی که‌داعش ئه‌نجامی ده‌دات زۆر گه‌وره‌ی ناکه‌ن و ده‌ریناخه‌ن وه‌ک کارنامه‌ی ده‌وڵه‌تی ئیسلامی له‌عێراق و شام ( داعش ). ته‌نیا ئه‌وه‌نده‌ قسه‌ی له‌سه‌ر ده‌که‌ن که‌کاریان پێیه‌تی، واته‌ له‌چوارچێوه‌یه‌کی به‌رته‌سکدا ته‌بلیغاتی بۆ ده‌که‌ن و له‌چوارچێوه‌ی به‌رنامه‌یه‌کدا که‌دایانڕشتووه‌ چی بکه‌ن له‌گه‌ڵ داعشدا!.

لاکه‌ی تری به‌ره‌ی جه‌نگه‌که‌‌، واته‌ به‌ره‌ی ئه‌وانه‌ی ئیدعاکه‌رانی ئازادی موسڵ رزگارکردنی خه‌ڵکی موسڵه‌، له‌ئه‌مه‌ریکاو هاوپه‌یمانه‌ شه‌ست ده‌وڵه‌تیه‌که‌ی له‌جیهانداو له‌ناوچه‌که‌دا تورکیا که‌به‌ئاشکرا مۆڵگه‌ی خۆی له‌ده‌وری موسڵ دامه‌زراندوه‌، هێزه‌کانی  حکومه‌تی عێراق به‌سه‌ربازی و پۆلیسه‌وه‌و عه‌شایه‌ره‌ ئیسلامیه‌کانی تره‌وه‌، حه‌شدی شه‌عبی به‌هێزه‌کانی جمهوری ئیسلامی ئێرانه‌وه‌ له‌ناویاندا، هێزه‌کانی سه‌ر حزبه‌کانی ناسیونالیزمی کورد… میدیاکانیان ته‌نیا پێشڕه‌وی و کاره‌ پاڵه‌وانیه‌کانیان له‌ڕزگارکردنی ناوچه‌کانی ده‌وروبه‌ری موسڵ و ناو موسڵ نیشانده‌ده‌ن و رایده‌گه‌یه‌نن و ته‌بلیغی بۆ ده‌که‌ن.

به‌ڵام شاراوه‌یه‌ک که‌میدیای گوێ له‌مستی بۆرژوازی، به‌هۆی سیاسه‌تێک که‌ئه‌م هێزه‌ به‌ناو نه‌جاتده‌رانه‌ی  خه‌ڵکی موسڵ و ئازادی موسڵ لێره‌وله‌وی دزه‌ده‌کات، له‌کارنامه‌ی ئه‌م هێزانه‌ی نۆکه‌ری ‌ئه‌مریکا له‌به‌ره‌کانی جه‌نگی ئازادی و رزگاریان، ئه‌گه‌رچی هێشتا دڵۆپێکه‌ له‌ده‌ریایه‌ک له‌سه‌ر ئه‌و کوشتارو ماڵوێرانی و ئاواره‌یی و سوکایه‌تیه‌ی به‌ئینسان ده‌کرێت، به‌ڵام هه‌ژێنه‌ره‌و ئینسانی ده‌وێت بتوانێت به‌دڵێکی ئینسانیه‌وه‌ سه‌یریان بکات و هه‌موو له‌شی رانه‌چڵه‌کێت و موچوڕکی ئازار به‌گیانیدا نه‌یه‌ت. ئه‌و وێنه‌و ڤیدیۆ که‌مانه‌ی له‌به‌ره‌کانی جه‌نگه‌وه‌ ‌دزه‌ ده‌که‌ن. ئایا ئه‌وه‌ ماهیه‌ت و کارنامه‌ی ئه‌و هێزانه‌و دیموکراسیه‌تی حکومه‌ت و ده‌سه‌ڵاته بۆرژوازی و سه‌رمایه‌داریه‌کانیان ده‌ناخات، هه‌روه‌ها واقعیه‌تی پڕوپاگنده‌ی رزگارکردنی خه‌ڵکی موسڵیان پوچه‌ڵ ناکاته‌وه‌ کاتێک هێزه‌کانیان مناڵێک ده‌گرن و دوای ئه‌شکه‌نجه‌یه‌کی زۆر و کوشتنی، لاشه‌که‌ی به‌ده‌بابه‌ راده‌کێشن. ئه‌مه‌ چ وه‌حشیه‌تێکه‌ جیا له‌ دیوێکی تری داعش ئاسا. له‌کاتێکدا ئه‌وه‌ مناڵه‌و که‌وتۆته‌ به‌رده‌ستیان، بۆ ئه‌شکه‌نجه‌ی ده‌ده‌ن، بۆ ده‌یکوژن، دوایی بۆ لاشه‌که‌ی به‌ده‌بابه‌ راده‌کێشن، ئه‌مه‌ چ تۆڵه‌یه‌که‌ له‌مناڵێك که‌قه‌راره‌ ئه‌م هێزانه‌ی ئازادی موسڵ و رزگارکه‌ری خه‌ڵی موسڵ که‌له‌ده‌وری ئه‌مریکا کۆبوونه‌وه‌ته ئه‌نجامی ده‌ده‌ن‌. ئه‌وان قه‌راربوو ئه‌و خه‌ڵکه‌ له‌مناڵ و ژن و پێر له‌ده‌ست داعش و په‌روه‌رده‌ی داعش ده‌ربێنن و رزگاریان بکه‌ن. ئایا ئه‌مه‌ ناکاته‌ ئه‌وه‌ی به‌جیا له‌و پێشێلکاریانه‌ به‌دوای ده‌سه‌ڵاتیان به‌سه‌ر موسڵدا چه‌ندین جۆری داعش به‌ناو و په‌رچه‌می جۆراوجۆری ئیسلامی و قه‌ومی تره‌وه‌ قوتنه‌که‌وه‌ که‌ئێستا زۆریک له‌نمونه‌کانی ده‌رکه‌وتوون. ئه‌مریکا له‌ 2003 دا له‌عێراقدا هه‌ر ئه‌مه‌ی کرد و چه‌ندین دیکتاتۆری له‌عێراق و کوردستاندا کرده‌ نسیبی خه‌ڵک، که‌سه‌د جار سه‌دامیان خه‌جاڵه‌ت کردوه‌ له‌ مامۆستایی دژی ئینسانی بوون و دیکتاتۆر بونیاندا.

دزه‌کردنی ئه‌و پێشێلکاریانه‌ له‌رۆژه‌کانی یه‌که‌می هێرشه‌کان له‌دێهاته‌کانی ده‌وری موسڵه‌وه‌ ده‌رکه‌وتن، له‌وه‌ی سوپای عێراق و حه‌شدی شه‌عبی زۆرێک له‌و ئه‌سیرانه‌ چ خه‌ڵکی مه‌ده‌نی به‌ناوی داعش و داعشه‌کانی که‌ئه‌سیر ده‌کران، چ جۆر هه‌ڵسوکه‌وتێکی غه‌یره‌ ئینسانیان له‌گه‌ڵ ده‌کردن. که‌منه‌بوون ئه‌و هه‌واڵانه‌ی که‌هێزه‌کانی تورکیا زۆرێک له‌سه‌رانی داعشیان له‌موسڵ ‌ به‌ره‌و تورکیا و سوریا ده‌رکردوه‌و نه‌جاتداوه. ئه‌و هه‌واڵانه‌ی که‌ئه‌مریکاو تورکیا به‌ فڕۆکه‌ داعشه‌کانیان له‌ده‌وروبه‌ری که‌رکوک دابه‌زاندووه‌ بۆ داگیرکردنی موسڵ. که‌م نین ئه‌و هه‌واڵانه‌ی که‌میلیشیاکانی ئه‌حزابی ناسیونالیزمی کورد چۆن مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌سیره‌کان ده‌که‌ن و به‌شه‌ق له‌ده‌موچاویان ده‌ده‌ن. که‌م نین ئه‌و هه‌زاران ئاواره‌ی که‌قه‌راربوو ئه‌مریکاو هاوپه‌یمانه‌ جیهانی و ناوخۆییه‌کان پێش جه‌نگ دایاننابوو که‌رزگاریان بکه‌ن، به‌ڵام له‌بیابانێکدا خۆیان چاڵیان هه‌ڵکه‌ندوه‌و به‌تانیان داوه‌ به‌سه‌ریاندا و مناڵیان له‌به‌ر بێخۆراکی و بێئاویدا ده‌مرن. ئه‌و هه‌واڵانه‌ی که‌ئه‌مریكای نه‌جاده‌ری خه‌ڵکی موسڵ و ئازادی موسڵ هێزێکی زۆری هێناوه‌ته‌ ده‌وری موسڵ و به‌رنامه‌یه‌کی نادیار بۆ دوای داگیرکردنه‌وه‌ی موسڵ له‌چنگی داعش داناوه‌. هه‌واڵه‌ شاراوه‌کانی مه‌سعود بارزانی و پارتی له‌گه‌ڵ ئه‌مریكا به‌کرێ شه‌ڕی موسڵ بکه‌ن و 415 ملیۆن دۆلاری له‌به‌رامبه‌ردا وه‌رگرتووه‌، هه‌روه‌ها رێکه‌وتنی ژێربه‌ژێری حزبه‌کانی کوردایه‌تی و مه‌سعود به‌رزانی له‌گه‌ڵ عبادی که‌ئه‌مان پاره‌یان له‌ئه‌مرێکا وه‌رگرتوه‌ به‌شه‌رت و ئه‌وه‌ شه‌رتی عه‌بادیشه‌ که‌به‌دوای گرتنه‌وه‌ی موسڵدا هێزه‌ چه‌کداره‌کانی حزبه‌ کوردیه‌کان بکشێنه‌وه‌ له‌به‌ر ئه‌وه‌ی به‌و مه‌رجه‌ رێکه‌وتون و پاره‌یان داونه‌تێ. هه‌موو ئه‌مانه‌ ناکاته‌ رێکه‌وتنی هه‌موو ده‌سته‌جاتی قه‌ومی و ئیسلامی بۆرژوای ده‌وری ئه‌مریکا له‌سه‌ر حسابی خه‌ڵکی موسڵ و ئاینده‌یان، له‌ئاخردا هه‌ر ئێستا ئه‌و پێنج هه‌زار که‌سه‌ی له‌خه‌ڵکی سیڤێڵی خه‌ڵکی شارۆچکه‌ی حه‌زه‌ر که‌له‌نێوان هێزه‌کانی هاوپه‌یمانی ئه‌مریکا هێزه‌کانی عێراقی و حه‌شدی شه‌عبی و له‌لاوه‌ هێزه‌کانی داعشدا گیریان خواردوه‌و ئاینده‌ی نادیار چاوه‌ڕێیان ده‌کات له‌کوێی سیاسه‌تی ئه‌مریکاو هاوپه‌یماننانیدا جیگای ده‌بێته‌وه‌ له‌رزگارکردنیاندا.

رێکخراوه‌کانی مافی مرۆڤ به‌شێک له‌و پێشێلکاریانه‌ی که‌دزه‌یان کردوه‌، ده‌خاته‌ روو و سه‌رزه‌نشتیان ده‌کات. به‌ڵام پێشێلکاریه‌کان و کوشتاره‌کانی ئه‌م دووبه‌ره‌ی جه‌نگه‌ له‌وانه‌ زۆر زۆرترن که‌میدیای بۆرژوازی په‌نهانیان ده‌کات که‌هه‌مووی نیشانه‌ی هه‌واڵی ناخۆش و هه‌ژێنه‌رن و هه‌مووی په‌یامی ترسناکه‌ بۆ داهاتویه‌کی ره‌شی خه‌ڵکی موسڵ و ناوچه‌که‌. ‌ئه‌مانه‌ هه‌مووی راستی به‌رنامه‌یه‌که‌ که‌ئه‌مریکا و هاوپه‌یمانه‌کانی هه‌یانه‌. ئه‌مریکا دایانناوه‌ له‌به‌رژه‌وه‌ندی خۆی بۆ ئه‌وه‌ی به‌دوای موسڵدا له‌سوریادا بتوانێت له‌جه‌نگی له‌گه‌ڵ روسیادا ته‌وازنی به‌رێته‌ سه‌ره‌وه، که‌ هه‌موو هێزه‌ میلیشیاییه‌ عیراقی و کوردیه‌کانی بۆ ئه‌مه‌ سازداوه‌، ئیتر خه‌ڵکی موسڵ و ئه‌و ناوچانه‌ چ چاره‌نوسێکی خراپیشی له‌ئاینده‌دا به‌سه‌ر دێت جێگای بایه‌خیان نیه‌.

20/11/2016