بنەماکان وشێوەکانی ڕابەری کۆمۆنیستی

١ بنەما ئایدیۆلۆژی ومیتۆدۆلۆژیەکانی ڕابەری کۆمۆنیستی:
ئەلف) ڕابەری کۆمۆنیستی، ڕێبەری کردنی خەباتی چینایەتی پرۆلیتاریا وەک چێنێکی جیهانی لەتەواوی قۆناغو شێوەکانیدا، بەئەرکی خۆی دەزانێ. لەم ڕوەوە:
یەکەم – لەژێر فشاری پێداویستیە دەورەییەکانی بزوتنەوە عەمەلیەکاندا، ئاسۆ و دورنمای کاری سیاسی وئەرکەکانی خۆی سنوردار ناکاتەوە ولەهەر ساتێکدا خەباتی گشتی پرۆلیتاریا لەدژی بۆرژوازی لەبەرچاو دەگرێ ولەپێناو وەلامدانەوە بەمەسەلە جۆراوجۆرەکانی ئەم خەباتەدا، لەهەموو لایەنە سیاسی و ئابوری و ئایدیۆلۆژیەکانەوە تێدەکۆشێ.
دووەم – بەم پێیەش بەتەواوی بنەما تیۆەری و عەمەلی و ئایدیۆلۆژیە شۆڕشگێریەکانی چینەکەی، واتە مارکسیزمی شۆڕشگێر، پشت دەبەستێ و خەباتی چینایەتی وەک بنەمایەکی مارکسیستی، بەئسوڵی و عەمەلی وکارساز دەزانی، کەدەبێ جێبەجێ بکرێ. ڕابەری کۆمۆنیستی لەبەرامبەر هەر مەیل وڕەوتێکدا، کەبەپاساوی تایبەتمەندیەکانی ئەم یان ئەو قۆناغە، جولانەوەی عەمەلی پەکدەخات وەیا پڕوپاگەندە بۆ دەست شۆرینەوە لەم بنەمایە دەکا ومەوعیزەی بۆ دێنێتەوە، پەیگیرانە ڕادەوەستیتەوە.
سێهەم – ڕابەری کۆمۆنیستی، بەتەنها ڕابەریەکی ڕوتی ڕیکخراوەیی نیە ودامێنی هەڵسورانی رابەرانی کۆمۆنیست، ناتوانێ و نابێ لەچوارچێوەی ڕێکخستنەکانی خۆدا، قەتیس بمێنێ. دابینکردنی ڕابەریەکی شایستە بەسەر ڕیکخستنەکانی خۆوەوە، خۆی ڕەنگدانەوەی توانایەکانی ڕابەری کردنە لەبەرەوپێشەوە بردنی گشت جوڵانەوەی چینایەتیدا ولەتەواوی ڕوەجۆراوجۆرەکانیدا.
چوارەم – ڕابەری کۆمۆنیستی، پێشڕەوی وسەرکەوتن لەم یان لەو مەیدانی دیاریکراوی خەباتی چینایەتی وشۆڕشگێرانەدا، بەکۆتایی ئەرکەکانی خۆی وەرناگرێ وخوازیاری بەدیهاتنی گشت بەرنامەی کۆمۆنیستیە لەبەرامبەر سەرمایەداری و ڕژێمە جیهانیەکەیدا. لەمڕوەوە ڕابەری کۆمۆنیستی ئەرکیەتی لەهەر قۆناغێكی جۆڵانەوەی عەمەلی چینایەتیدا، پێویست بوون وشێوەکانی بەردەوامی، گەشەو کامڵ بوونەکەی بەهەڵسوڕوانی حزبی و پێشڕەوان وجەماوەری چینی کریکار بناسێنێ و ئەوان بۆ پێشڕەویەکانی داهاتوو ئامادەبکات. تەنها یەک ڕابەری بەبڕواو ڕاستگۆ بەکۆمۆنیزم و ئەنتەرناسیونالیزم دەتوانێ ڕابەری کردنی ئسوڵی بۆ هەموو قۆناغە جیاوازەکانی خەباتی چینایەتی، دابینبکات.
با) پەیگیری ڕابەری کۆمۆنیستی، بەرئەنجامی دەرکی مارکسیانەی ئەوە لەپەیوەندی نیوان تێوەرو پراتیک و لایەنگریەتی بۆ ئایدیۆلۆژیەکەی. ڕابەری کۆمۆنیستی خۆی بەمولزەم دەزانی لەبەرەو پێشبردنی بەردەوامی جوڵانەوەو ڕێکخستنە حزبیەکان وناکام کردنەوەی تەواوی مەیل و سیاسەتە ناپرۆلیتیریەکان لەئاست بزوتنەوەی کرێکاری و کۆمۆنستیدا وبەم پێیەش ئەرکیەتی لەهەر ساتێک ولەبەرامبەر هەر ڕێگری ومەسەلەیەکدا کەلەسەر ڕێگەی پێشڕەوی جوڵانەوەی چینایەتیدا دێتەئاراوە، لەسەربنەمای زانیاری ئایدیۆلۆژی تائیستای خۆی لەئامانجەکان وپێداویستیەکانی جوڵانەوەکەی وهەروەها لەڕیگای شیکردنەوەی دیاریکراو بۆ هەلومەرجی دیاریکراوەوە، بەخێرایی وپەیگیرانە هەنگاو هەڵگرێ.
ڕابەری کۆمۆنیستی لەپلەی یەکەمدا ڕابەریەکی سیاسیە، نەک ڕابەریەکی بەتەنهای تیوەری. ناسینەوەی تیوەریانەی مەسەلەکانی خەباتی چینایەتی هەموو کات ڕێژەییە. لەکاتێکدا خەباتی عەمەلی، بڕیار وهەنگاوی پیگیرانەو پتەوی گەرەکە، لەمڕووەوە ڕابەری کۆمۆنیستی ئەرکیەتی هوشیاری تیوەریکی خۆی، لەهەر ساتێکدا ولەبەرامبەر هەر گرێ وگۆڵ و هەر مەسەلەیەکی جولانەوەی چینایەتیدا، لەسەر بنەمای پتەوی ئایدیۆلۆژی وپشت بەستنی بەپرەنسیپە بنەرەتیەکان و ئامانجەکانی مارکسیزمی شۆڕشگیر، بەردەوام بەرەوسەرەوە بەرێت. وەهەروەها بەلێکدانەوەی خۆی لەسەر پیداویستە تایبەتیەکانی خەباتی چیانیەتی وشۆڕشگێرانە، بڕیارو هەنگاوی کۆتایی بگرێتەبەرو بەکردەوە دەریان بهێنێ.
جیم) ڕابەری کۆمۆنیستی ئەرکیەتی کەڕۆڵی پێشرەوانە بگێڕێ. ڕابەرانی کۆمۆنیست بڕیارەکانی خۆیان لەسەر بنەمای میانجی گەری، وەیا تێکەلاوکردنی بۆچونە جۆراوجۆرەکانی ناو حزبو بزوتنەوەی چینایەتی، ناگرنەبەر، بەڵکو لەسەر بنەمای پێشڕەوترین بۆچونی مەوجود، بڕیاردەدەن. ڕابەری کۆمۆنیستی، ڕابەریەکی ناوبژیوان نییە، بەڵکو ڕابەریەکی لایەنگر وپەیگیرە و لەسەر بنەمای ئسوڵو پایە ئایدیۆلۆژیەکانو لێکدانەوە تایبەتیەکانی خۆی لەهەلومەرجەکان، بڕیار دەدات و بەرپرسیارێتی ئاکامەکانی هەر بڕیارێکیش لەئەستۆدەگرێ. بەمجۆرەش ڕابەری کۆمۆنیستی ئەرکیەتی هەڵوێستی پێشڕەوانە لەبەرامبەر هەر مەسەلەیەکدا بەخێرایی دەستنێشان بکاو هەڵیان بژێرێ، وەفاداری بەکردەوەش بۆ ئەم هەڵوێستانەو لەئەستۆگرتنی بەرپرسیارێتیش، لەبردنە پێشەوەی هەلوێستەکاندایە.
دال) ڕابەری کۆمۆنیستی، ڕابەریەکە چاوی لەئایندە بڕیوە ولێرەشەوە بەرەوپیری مەسەلەکانی داهاتوی جوڵانەوەو ڕیکخستنەکانی خۆی دەڕوا ولەپێشەوە ڕیکخراوە حزبیەکانی خۆی وچینی کرێکار بۆ ڕووبەڕوبونەوەی ڕیگریەکانی داهاتووی بەردەم خەبات، ئامادەدەکا. ڕابەریەک کەتەنها بەهێنان وبردنی مەسەلەکانی ئێستاو ڕابردوی تەشکیلاتەوە سنوردار بێت، نەتەنها توانای ڕٶڵ گێرانی ڕابەری کردنی نابێت، بەڵکو بەکردەوە لەچارەسەرکردنی شۆڕشگێرانەو لێبڕاوانەی ئەو مەسەلانەی کەهەن و لەئاست وەڵامدانەوە بەپێداویستیەکانی ئێستای جوڵانەوەکەش بێتوانا دەمێنێتەوە.

٢ ئەو لادانە بنەڕەتیانەی کەبەرئەنجامی سەرپێچی کردنە لەبنەما ئایدیۆلۆژی و میتۆدۆلۆژیەکانی ڕابەری کۆمۆنیستی:
کەم ڕەنگ بوونەوەی کۆمۆنیزم و ئەنتەرناسیونالیزم لەکردەوەدا وقەتیسمانەوەی ئاسۆی سیاسی وچینایەتی ڕابەری لەمەسەلەو پێداویستیە دەستبەجێ وقۆناغی وبرگەییەکانی جوڵانەوەدا، هاوکات بڕوا نەبوونێکی قوڵ بەهەقانیەتی ئوسوڵی بون وعەمەلی بوونی پرەنسیپە مارکسیستیەکان، سەرەنجام بەناپەیگیری، بەرژەوەندیخوازی، ڕارایی وسازشکاری لەڕابەریدا دەگات. تێگەیشتنی ئەکادیمیانە لەتیوەری مارکسیزم، کامڵ گەرایی لەمامەلەکردن بەتیوەری ومەمەڵەی ناوبژیکەرانە بە‌هێڵە سیاسیە عەمەلیە جیاوازەکان، کەلە نێودەرونی حزب وبزوتنەوەی چینایەتیدا دێنەڕوو، بەخۆلادان لەئەرکی ڕابەریکردن وناشێڵگیری لەوەرگرتنی بڕیاری پەیگیرانە ولەدەستدانی لێبڕاوێتی لەساتەکانی بڕیاردەردا، بە بەرژەوەندی خوازی و پاشکەوتوویی بۆ بەشە دواکەوتوەکانی جوڵانەوەو ڕیکخستنەکان وناڕاستگۆیی لەبەرمبەر ڕێکخستن وجوڵانەوەدا، دەگات. نەگێڕانی ڕۆڵی پێشڕەوی و لەدەستدانی خەسڵەتی داهاتوو بینین ودەرک نەکردنی مەسەلەکانی ئایندەی جوڵانەوەی چینی کرێکار ونقومبوون لەڕابەریکردنی مەسەلەکانی ئیستای جوڵانەوە وڕێکخستنەکاندا، دیسانەوە بەدەوری خۆی، چەقین لەشوینی خۆدا، لەخۆدا نوقمبوونی ڕێکخستنەکان وهەڵسوڕاوانی حزبی، لێک دوورکەوتنەوەی شێنەیی ڕیکخستنەکان لەگێرانی ڕۆڵی ڕابەریکردنی خۆیان لەجوڵانەوەدا، بەشیوەیەکی گشتی و بێتوانایی ڕیکخراوی کۆمۆنیستی لەوەلامدانەوە بەپێداویستیەکانی جۆلانەوەی ڕولەگەشەی چینایەتی، دەگات.

٣ شێوەکان وئامرازە سەرەکی و تایبەتیەکانی ڕابەری:
ڕابەری کۆمۆنیستی لەپێناو بردنەپێشەوەی ئەرکەکانی سەرشانی، پێویستە پشت ببەستێت بەڕێسا وشێوەکان و ئامڕازی گونجاو لەگەڵ ئەم ئەرکانەدا، لەوانە:
١) لەژێرسایەی هەر جۆرە هەلومەرجێکدا، ڕابەریەکی موتەمەرکز، بەردەوامو هەمیشەیی، لەهەماناکاتدا فرەلایەن بۆ جوڵانەوەکەو هەڵسوڕانی ڕیکخراوەیی دابین بکات. تەمەرکوزو بەردەوامی لەکاردا، یەک بنەمای شێوەکاری ڕابەری کۆمۆنیستیە.
٢) ڕێکخستنی کۆمۆنیستی، سەرەڕای زنجیرەی پۆستە تەشکیلاتیەکان وئۆرگانە جانبی و تایبەتەکان، خۆی یەکێکە لەئامڕازە سەرەکیەکانی دەستی ڕابەری، لەپێناو بەدیهێنانی ئەو ئامانجانەدا کەلەبەردەم خۆی دایناوە. بەڵام لەهەمانکاتدا ڕابەری ئەرکیەتی، هەم بۆ بەرەو پێشەوە بردنی هەڵسوڕانی ڕیکخراوەیی وهەم بۆ ڕابەریکردنی ڕاستەوخۆی پێشڕەوانو جەماوەری چینی کرێکار، لانی زۆر لەئۆرگانە سەراسەری و تایبەتیەکان بۆکاری ڕابەریکردن، سود وەرگرێ، لەوانە ڕادیۆ، بڵاوکراوەی سەراسەریو ناوخۆیی حزب، هەروەها دەزگای میدایی و خەبەری وڕاگەیاندنی ناحزبی، ووتاردان لەمیتینگ وکۆبوونەوە جەماوەریەکانو ئامادەبوون لە ناوەندە جیهانیەکاندا.
٣) ڕابەری دەبێ، بەشێوەیەکی ڕێکخراو مەسەلەکانی داهاتووی بزوتنەوە و ڕێکخستنەکان شیبکاتەوەو لەبارەیانەوە هەنگاوی پێویست هەڵگرێ وهێزەکان وهەڵسوراوانی حزبی و جەماوەری لەدەور هەڵخڕێنێ.
٤) ڕابەری دەبێ بۆچون وبڕیارەکانی خۆی بەشێوەی بڕیارنامە، ئاگاداری وبەیاننامەی ڕۆشن، گەڵاڵە بکاو بیخاتە بەردەم ڕێکخستنەکان و جەماوەرەوە، هاوکات لەڕیگای ئامڕازە سەراسەریەکانەوە، بۆ ڕای گشتی، ڕۆشنگەری وتوێژینەوەی سیاسەتەکان بگرێتەبەر.
٥) ڕابەری دەبێ لەبردنە پێشەوەی سیاسەتەکانی خۆیدا، بەتایبەتی پشت بەکادرانی پێشڕەو و هوشیاری ڕێکخستنەکان ببەستێ. لەم ڕوانگەیەوە پێویستەکە:
یەکەم – باشترین وپێشڕەوترین هاوڕیانی ڕیکخستنەکان، لەئاستە جیاوازەکان ولەشوێنە هەستیار وڕابەریەکانی هەیکەلەی ڕیکخستنەکاندا، دابنێ وجیگیریان بکا، هاوکات بەهرەمەندیان کات لەئیختیاراتی پێویست بۆ بردنە پێشەوەی ئەرکەکانی سەرشانیان.
دووەم – بەشێوەیەکی سیتماتیک وبەپێی نەخشە، مەسەلەی پەروەردەی کادران بەشێوازی جۆراوجۆر لەناوخۆی ڕێکخستنەکاندا، بباتە پێشەوە.
٦) سیاسەتەکانی ڕابەری ناکرێ و نابێ لەئاستی خستنەڕووی ئامانجی گشتیدا بمێنێتەوە. رابەری (وە هەر ئۆرگانێکی بڕیار بەدەستی ڕێکخراوەیی) دەبێ سیاسەتەکانی خۆی لەشێوەی نەخشە کاری ڕٶشندا داڕیژێ ولەبەرامبەریدا، چاودیری کردن ولێپرسینەوە بگرێتەبەر. ڕێکخستنی هەر هەنگاوێکی تەشکیلاتی پێناسەی وردو بەڕیوەبردنی ئەم قۆناغانە لەخۆدەگرێ:
پێناسەی ئامانج، گۆڕینی ئامانج بۆ نەخشەکار، پێکهێنانی کاردابەشکردنی پێویست لەنێوان ئۆرگانەکانی ڕێکخستندا، بەپێی ئەم نەخشەکارەو دیاریکردنی شێوازی هاوئاهەنگی نێوان ئۆرگانەکان، دیاریکردنی هێزی تایبەت وئیمکاناتی تەواو بۆ بەشە جیاوازەکانی تەشکیلات، بەمەبەستی بردنەپێشەوەی ئەرکەکانیان لەو نەخشەکارەدا، دیاریکردنی شێوەو میکانیزمی چاودێری ولێپرسینەوە لەبارەی ڕەوشی بەرەوپێشەوە چونی کار ..
٧) ڕابەری کۆمۆنیستی پێویستی بەپاراستنی پەیوەندی قوڵی مەعنەوی، سیاسی وعەمەلیە لەگەڵ هەڵسوراوانی ڕێکخستنەکان وپێشڕەوان و جەماوەری چینی کرێکاردا. لەمڕوەوە ئەرکیەتی کە:
ئەلف) بەشیوەی جۆراوجۆر وسیستماتیک و بەوردی لەهەموو روە جیاوازەکانی هەڵسوڕانی ڕیکخستنەکان ئاگادار بێت. لەم ڕوانگەیەوە ڕیکخستنی بەردەوامی دانی ڕاپۆرت، لەخوارەوە بۆ سەرەوە. هەروەها لێپرسینەوەی بەردەوام و وورد لەگشت ئۆرگانە ڕێکخراوەییەکان، یەکێک لەئەرکە بنەرەتیەکانی ڕابەریە.
با) بەشێوەیەکی ڕیکخراو تەشکیلاتەکان لەهەر ماوەیەکی دیاریکراودا، لەڕەوتی گشتی هەڵسورانە ڕیکخراوەییەکان، ئاگاداربکاتەوە.
جیم) پەیوەندی ڕاستەوخۆی لەگەڵ هەڵسوراوان ورابەرانی پێشرەو وبەئاگای خەباتی جەماوەری و کرێکاران وزەحمەتکێشان، بەشێوەی دیدار وەیا بەنامە، دامەزرێنێ.

٭ ٭ ٭

یەکەمجار لەگۆڤاری ” بەرەو سۆسیالیزم- بسوی سوسیالیزم” ژمارە (١) دەورەی دووەم، بلاوکراوەی تێوەری سیاسی حزبی کۆمۆنیستی ئێراندا بەزمانی فارسی بڵاو کراوەتەوە. تێزەکانی نێو ئەم بەڵگەنامەیە لەهاوینی ساڵی ١٩٨٤ دا ولەکۆبوونەوەیەکی هاوبەشی کۆمیتەی ناوەندی کۆمەڵەو یەکیەتی تێکۆشەرانی کۆمۆنیستدا، خراوەتەڕوو، پاشان پەسەند کراوە. لەم بارەوە دەتوانن بگەڕێنەەوە بۆ یاداشتی سەرنوسەری “بسوی سوسیالیسم” ژمارەی یەکەم.

وەرگێرانی خەسرەو سایە