hkkurdistan
دەشتی جەمال
ژنانوپیاوانی ئازادیخوازو یەکسانیخواز
٨ی مارس ڕۆژی خەباتو تێکوشان دژ بە ستەمکێشی و جیاکاریونایەکسانی بەرامبەر بە ژنان لەئێوەو ژنانی عێراقوکوردستان جیهان بەگەرمی پیرۆزبایی دەکەم.
ئەمڕۆ، دەمەوێت باس لە پرسێكی نامرۆڤانە بکەم کە هەم بە قووڵی ناخهەژینە و هەم بەرپرسمان دەکات لە رووبەرووبوونەوە وڕاوەستان بەدژی وە دروستکردنی داهاتوویەك کە هەموو منالانو ژنان بتوانێت بەبێ ترس و سنووردارکردنیان خەونەکانیان بەدیبهێنێن، ئەویش هەمواری یاسای باری کەسێتی عێراقە بەپێی مەزهەبەکانی سونەو شێعە و پرسی بەشوودانی منداڵانە بەپێی یاسای شێعەی جەعفەری.کە ئەم دواییانە پەرلەمانی عێراق لەسات و سەودایەکی قیزەوەندا پەسەندیکرد و ڕێگە بەهاوسەرگیری کچانی مناڵ دەدات.،ئەگەر چی لە قانوونەکەدا تەمەنی ١٤سال دیاریکردوە بەلام دەسەلاتی دادوەری لاواز دەکات ودەسەلات دەدات بەپیاوانی ئاینی ودووشاهید کە بەپێ مزهەبەکان منالانی ٩ساڵیش مارە بکات.پەسەندکردنی ئەم یاسایە هاوپیج بوو بە دوو پرۆژەیاسایتر کە لەتوافقی نابەرپرسیارانەی فراکسیۆنی کورد وشیعەوسونە بەرامبەر بە دەنگدان بەپرۆژەی لیبوردنی گستی لەلایەن سونەکانو وەگیرانەوەی ئەو موڵکانەی لەسەردەمی رژیمی بەعس دەستی بەسەردا گیرابوو بۆ کوردەکان دەنگیان بەم یاسا کۆنەپەرستانەیەدا کەدەبێ یەکیتی وپارتی ولایەناکانی تر بکەونە بەردەم نەفرەت ونارەزایەتی خەڵکی ئازادیخوازی کوردستان لەهەر جێگایەك بن.
ئەم یاسایە نەك تەنها هەموو دەسەڵاتێك لە ژنان وەردەگرێتەوە لە پرۆسەی هاوسەرگیریدا و دەسەڵاتی رەها دەداتە دەست پیاو لە مەسەلەی میرات و سەرپەرشتی مناڵ و نەفەقە، بگرە تەندروستی جەستەیی و دەروونی منداڵانی تێکدەشکینی ومندالان لە خۆیندنو مافە سەرەتاییەکان بێبەشدەکات دەستدریژی ئاشکرایەبەدژی منالان،وە پێشیلکاریەکی ترسناکە بۆ مافەکانی مروڤ.
ئێمە ئەمرۆ دەنگمان بەرز دەکەینەوە، نەك تەنها بۆئەوەی دژی قسە بکەین، بەڵکو داوای هەڵوەشاندنەوەو کۆتاییهێنان بەویاسا قیزەونو ژنگگرتوە دەکەین بۆهەمیشە.
هاوسەرگیری منداڵان پێشێلکارییەکی وێرانکەری مافەکانی منداڵە – بەپراتیککردنی کچانی منالە کە بچنە ناو ژیانی گەورەساڵانەوە پێش ئەوەی شانسی گەشەکردنیان هەبێت و فێربن و چێژ لە ژیانی مناڵیان ببینن! ئەمە ئازاردانە، ئازاردانێکی جەستەیی و دەروونی، جۆرێکە لە ئەشکەنجەدان، کە منالان لە داهاتوویان دەدزێت.
بەداخەوە لەچەند جێگەی ئەم جیهانە هێشتا بەدەیان هەزار منال پیش تەمەنی ١٨سال دەخرینە نیو ژیانی هاوسەرگیریەوە.. ئەمانە تەنها ژمارە نین، ئەوان کچانی گەنجن، خەونیان هەیە، هیوایان هەیە، توانایان هەیە. ئارەزوویان هەیە…ئەوان منالان ،داهاتووی کۆمەڵگەن، شایەنی ژیانێکی شایستە و هاوچەرخ و ئارامن.
لەکوردستان و عێراق له‌ژێرسایه‌ی ئەوسیستەم و ده‌سه‌ڵاتدارێتی ناسیونالیستی و دینی و میلیشیاییدا ، ژنان بەشێوه‌یه‌کی به‌رده‌وام ڕووبه‌ڕووی کوشتن و توندوتیژی و ئه‌تکردن و گێچه‌ڵی سێکسی و سوکایه‌تیکردن و ناچاركردن به‌خۆسوتاندن و بیمافیەکی سیستەماتیك دەبنەوە. منالان لەسەرەتایترین مافەکانیان بێبەشن، سیستەمی پەروەردەی ناتەندروست بەرێوەدەچێت کە لە قوتابخانەکان لێدان و توندوتیژی و ئازاردان و ترساندنی منداڵان پەیڕەوی لێ دەکرێت. کاری منداڵان لەسەر شۆستە و شەقام و ناوبازاڕ یان لە شوێنە پیشەسازی و کێڵگە کشتوکاڵییەکاندا رواجی هەیە. ئەمە سەرباری دەستئاوەڵاکردنی هەندێك مامۆستای سەر بە ڕەوتە ئیسلامیەکانبۆ بەزۆر فێرکردنی نوێژ و ترساندنی منداڵان بە جەهەندەم و خورافات و کۆنەپەرستی. لەپال ئەمانەدا چەند سالی رابردوو لە کەمپی پەنابەریەکانی ئاوارەکانی سوریا دیاردەی بەشودانی منالان بەشیوەیەکی بەردەوام بەریوەچووە کە لەوبارەوە ئێمە کەمپەینمان بەریخست بۆ راگرتنی ئەم دیارە قیزەوەن و نامرۆڤانەیە….بەلام ئەمرۆ پەرلەمانی عیراق بە یاسایی دەکات لەکاتیکدا هەرخودی ئەو پەرلەمانتارانەی دەنگیان بەو یاسایە داوە، ئامادەنین منالەکانی خۆیان بخەنە بەردەم ئازاردان ودووگیانی پێشوەخت بۆ منالەکانیان.
ئەم هەنگاوەی پەرلەمانی عیراق نەك تەنها پاشەکشەیەکی ترسناك و جەرگبڕە لەمافەکانی ژنان و پێشێلکردنی بنەماکانی پاراستنی منداڵ و پەکخستنی پێشکەوتنی یاسایی و کۆمەڵایەتیە لە کۆمەلگەی عێراق، بەڵکوزالکردنی هاوسەرگری مەزهەبیە بەسەر زەواجی مەدەنی و پێچەوانەیە بەهەمووپێوانە نیو دەولەتیەکان لەبارەی مافەکانی منالانەوە.
ئێمە ناتوانین ڕابوەستن و بیدەنگ بین لەئاستی ئەم کارەساتەدا. هەڵوەشاندنەوەی یاسای بەشودانی منداڵان تەنیا داوایەکی ئەخلاقی نییە؛ پرسێکی مافی مرۆڤە.پرسی ژیانوداهاتووی کۆمەڵگایە. کۆمەلگایەك کە لەسەریتی مندالان لە ژیانێکی بەختەوەر و ئاسودە و داهێنەرانە بەهرەمەند بکات. پێویستە لە خۆمان بپرسین: چۆن دەتوانین بانگەشەی ئەوە بکەین کە کۆمەڵگایەکمان هەبێت کە بەهای ئازادی و یەکسانی وخۆشگوزەرانی هەبێت، کاتێك ڕێگە بەوە بدەین یاسایەکی لەم چەشنە نامرۆڤانەیە لەکۆمەلگاکەماندا حاکم بێت؟
ئێمەش بەرپرسیارێتی پاراستنی منداڵانمان لە ئەستۆیە. منداڵ نابێت بووك بێت. نابێت منداڵ بە زۆر بخرێتە ناو ژیانێکەوە کە ئامادە نییە بۆی. نابێت منداڵ وا لێبکرێت قورسایی گرێبەستی هاوسەرگیری هەڵبگرێت پێش ئەوەی تەنانەت تەمەنیشیان ئەوەندە بێت کە تێبگەن کە هاوسەرگیری، هاوبەشی ژیان، دایك و باوك بوون مانای چییە.
ئێمە لەسەرەتای ڕەشنوسی هەمواری یاسایی باری کەسیتی کە گروپێکی زۆرینەی پەرلەمانی عێراق هێنایەنە پیشەوە بەتوندی رووبەرووی بوینەوە لەئاستی دەرەوە ولەناوەوەی عێراق، رێکخراوەکانی داکۆیکار لەمافەکانی ژنانو منالان هاتنە دەنگ. لێرە سەرباری چەندین خۆپیشاندانی نارەزایەتی و واژوکۆکردنەوە بەدژی ئەو یاسایە، دەیان رێکخراوی ژنانویەکیتی کریکارییو ریکخراوی مافی مرۆڤ و پەرلەمانتاری ئەوروپامان ئاگادارکردوەتەوە کە فشار بخەنە سەر پەرلەمانی عێراق وحکومەت بۆ هەڵوەشاندنەوە یاسای بەشودانی منالان.
ئەمڕۆ داوا لە هەر یەکێك لە ئێوە دەکەم کە بەشداری شەڕی دژی شوودانی منداڵان بکەن. بۆئەوەی لەپێناو ئەو مناڵە کچانەدا بێینەدەنگ کە ناتوانن بۆخۆیان قسە بکەن و بەرگری لەخۆیان بکەن. بۆئەوەی لەدژی ئەو کولتوورەدواکەتوو و نامرۆڤانەیە دەنگ هەڵبڕین کە ئەم نادادپەروەرییە دەکەن بەبەری کۆمەڵگای مودێرنی عێراقدا. با بۆ هەڵوەشاندنەوەی یاساو ریسواکردنی سیاسەتێك بێێنە مەیدان کە مافەکانی مناڵان لەژێر پێدەنێت. لە هەموو شوێنێك بەدەنگی بەرز ناڕەزایەتی دەربرین وبڵین دەستان لەسەر منالەکانمان هەڵگرن با بخوێنن و بەدوای خەونەکانیدا بگەڕێن و داهاتووی خۆیان هەڵبژێرێن وەژیانێکی دوور لە هەڵاواردن و هەژاری و برسیەتی و کارپێکردن بەسەربەرن.نارەزایەتیەکانی ئەم دواییانەی مامۆستایان فەرمانبەران دەوری بەرجەستەی ژنانی نیشاندا کەئەوان دەتوانن هیزێکی کاریگەربن بەرامبەر بەدەسەلاتدارانی کوردستان بۆ ئازادی ویەکسانی.ئیمەش دەتوانین نۆینەرایەتی دەنگی ئەوان بکەین بۆ گوارنکاری بۆ بنیاتنانی ژیانیکی شایستە بۆمافەکانی ژنانو منالەکانمان.
