هەڵبژرادن و بانگەشەکانی لایەنە “ئۆپۆزیسیۆن” ەکان بۆچیە؟

خەسرەو سایە:

پاش ئەوەی پارتی دەستی لە بایکۆتی هەڵبژاردنی دەورەیەکی تری پەرلەمانی کوردستان کشاندەوەو ڕازی کرا، سەرۆکایەتی هەرێم، ٢٠ ی ئۆکتۆبەری دیاریکرد و ئەمەش دەرگای بانگەشەو پڕوپاگەندەکردنی بۆ لایەنە بەناو ئۆپۆزیسیۆنەکان خستەسەرپشت و کەوتنە بەخشینەوەی بەڵێنی درۆ و خۆشخەیاڵی، تا هەرچۆنێک بووە خەڵکی ناڕازی کوردستان بەرەو بەشداریکردن و دەنگدان ڕابکێشن.

لەپێشیانەوە حزبەکەی شاسوار عەبدولواحید، لەکەناڵی ئین ئاڕ تیەوە، کەوتە بژاردنی ڕۆژ و ئومێد دان بەخەڵک کە”ڕۆژی لێسەندنەوەی دەسەڵات” نزیکە”! ئیسلامیەکانیش هەریەکەیان بەجۆری خۆی بانگەواز دەکەن بۆئەوەی کە”ئەم هەڵبژاردنە چارەنوس سازە” و داوادەکەن خەڵک لەم هەڵبژاردنەدا بەفراوانی بەشداری بکەن، چونکە ئەمە ڕیگای تۆڵەسەندنەوەیە لەگەندەڵکاران، گوایە خۆیان قاچیان لەم گەندەڵیەو ئەو سیستەمەدا نەبێت کە دۆخی خەڵکیان بەم ڕۆژە گەیاندوە! لەلایەکی تریشەوە بزوتنەوەی گۆران و یەکیەتی نیشتمانی، پڕوپاگەندە بۆ ئەوەدەکەن کە ئەم هەڵبژاردنە”شەرعیەت دەگێرێتەوە بۆ حکومەت و پەرلەمانی کوردستان” و قەوارەی هەرێم لەو کێشانە ڕزگاردەکات کە تێیدا چەقیوە! ئەمە جگەلەوەی هەر هەمویان پەیامی درۆزنانە بەگوێی خەڵکدا دەدەن، کەگوایە لەڕێگای ئەم هەڵبژاردنەوە، کێشەی موچەو خزمەتگوزاریەکان چارەسەردەکەن، لەگەڵ بەغدا ڕێکدەکەون و کێشەکان چارەسەردەکەن، کۆتایی بەدەستدرێژیە سەربازیەکانی تورکیاو ئێران و هەڕەشەکانی حەشدی شەعبی و ئەو زوڵمەی لە کەرکوک دەکرێ دەهێنن! هەروەها بەڵینی درۆی گەورە دەبەخشنەوەو دەڵین مامۆستایانی گرێبەست و گەنجان دادەمەزرێنن، ئازادیەکان بەرقەرادەکەن، کێشەی ئاو و کارەبا چارەسەردەکەن، ڕێگانادەن نەوت ئاودیو بکرێ..، لەیەک وتەدا هەر هەموویان هەڵبژاردنیان کردۆتە ئەو هەنگاوە پیرۆزەی کە بەهۆیەوە ئارامی و باشبژێوی و خۆشگوزەرانی بۆ خەڵکی هەژار و مەحروم دێنێ و لە خەڵک دەپاڕێنەوە کە بە درۆکانیان قانع ببن و بەفراوانی بەشداری لەم هەڵبژاردنەدا بکەن!

ئەم پڕوپاگەندانە، جگە لەوەی نیشانەی ئەوەیە کە هەموو ئەم لایەنانە ترسیان لە بایکۆت و بەشدارینەکردنی فراوانی خەڵکە لەم هەڵبژاردنەدا، هاوکات ئەو پرسیارەش دەخاتە بەردەم خەڵکی کوردستان کە ئایا هەڵبژاردن چ گۆڕانکاریەکی بەدواوە دەبێت؟ ئایا ژیانی ئەوان بەرەو باشتر دەباو ماف و خواستەکانیان بەدیدێنێ؟

دۆخی ئێستای کوردستان کە گیرۆدەیە بە چەندین قەیران و گرفتی جۆراوجۆر، بەدڵنیایەوە، هەڵبژاردن دەخاتە بەردەم گۆرانکاریەوە. بەڵام ئەم گۆرانکاریە لەڕوانگەی چینی دەسەڵاتدار و ئەو حزبانەوە کە ئومێدی گۆڕانکاری خۆیان پێوەبەستۆتەوە و پروپاگەندەی بۆدەکەن تا خەڵک بکێشنە بەردەم سندوقەکانی دانگدانەوە، شتێکە و گۆرانکاریش لەڕوانگەی خەڵکی ناڕازی و بێبەشی کوردستانەوە، کە بۆ باشکردنی ژیانیان ڕۆژانە یەخەی دەسەلاتداران دەگرن، شتێکی ترەو بەتەواوی جیاوازە.

هەڵبژاردن بۆ چینی دەسەڵاتدارو حزبەکان، بەوانەشەوە کە خۆیان بەئۆپۆزسیۆن ناودەبەن، لەدوائەنجامدا بۆ سازدانەوەی هەر ئەو سیستەم و حوکمڕانیەیە کەسی ساڵە ژیانی خەڵک دەهاڕێ و گەندەڵی و تاوان، بێکاری و هەژاری و بێموچەیی و کەمی خزمەتگوزاری و جیاکاری چینایەتی داسەپاندووە. لەئاستێکی دیاریکراوتردا، هەڵبژاردن بۆ ئەم حزب و لایەنانە، کردنەوەی جارێکی تری دەرگای پەرلەمان و گەرمکردنی بازاری سیاسی و درێژەدانە بەو بارودۆخە ناهەموارەی کە داسەپاوە. بۆ بەدەستهێنانی کورسیەکانی پەرلەمان و پۆست و پلەو پایەو وەزراتخانەکانی حکومەتە. تەنانەت ئەگەر ئەم هەڵبژاردنە بێدەردەسەر سازبدرێ و هەموان ئەنجامەکەی قەبوڵ بکەن و نەیکەن بە شەڕوئاژاوە، ئەو گۆرانکاریانەی کە ڕوودەدات، لەوە زیاتر تێناپەڕیت کە حزبێک کورسیەکانی کەم بکات و ئەویتریان زیادبکات. لەوە تێناپەڕیت کە پارتی و یەکیەتی بە کورسی کەمترەوە، هەڵبژاردن تێپەڕێنن، بەلام جارێکیتر بەهەمان هێزی چەکدارو میدیای زەبەلاح وکۆمپانیاکانی نەوت و بازرگانیەوە، هەمان دەسەڵاتە ناوچەییەکانی خۆیان لەژێر سێبەری پشتیوانیەکانی ئەمریکا و تورکیاو ئیران و ولاتانی ناوچەکەدا بەسەر سەری خەڵکەوە ڕابگرن و درێژە بەتاڵانی و ڕاووڕوت بدەن. تەنانەت هەڵبژاردن ناتوانێ لەگۆڕینی دەموچاوەکانی کاربەدەستانی ئێستا تێپەڕیت، چونکە لەئەزمونی “دیموکراسی کوردستاندا”، دەسەڵاتی حزبی و میلیشیای ناوچەیی و ئەو ئەزمونەی کە ئەمریکا پشتیوانی لێدەکات، ڕیگە نادات بەوەی کە دەستاودەستپێکردنی دەسەڵاتەکان لەڕێگای دەنگدانی خەڵک و هێنانەوەی زۆرینەی کورسیەکانی پەرلەمانەوە، بچێتەسەر. بڕیار نیە نە پارتی و نە یەکیەتی ڕازی بن بەوەی کە شاسوارعەبدولواحید، یان سەلاحەدین بەهادین و عەلی باپیر، وە یاخود لاهوری شیخ جەنگی و عەلی حەمەساڵح و هەر کەسێکی تر، لەڕێگای هێنانەوەی زۆرینەی کورسیەکانی دەسەڵاتەوە، ڕێگایان پێبدرێت، جێگا بە یەکیەتی و پارتی چۆڵ بکەن و بچنە دەسەلاتەوە.

لەسەرێکی تریشەوە، هەڵبژاردن بەهیچ جۆرێک ناتوانێ ئەو قەیرانانەی کە یەخەی بە سیستەمی دەسەڵاتدارێتی ئێستا گرتوە چارەسەرکات. واتە هەڵبژاردن ناتوانێ قەیرانی ئابوری و ئەو تەنگانەیەی کە دەسەلات ناوی ناوە “قەیرانی دارایی” چارەسەرکات، کە سەرچاوەی بێکاری، گرانی و داڕمانی خزمەتگوزاریەکان و هەموو ئەو باج و خەراج و پەلامارانەی دەسەڵاتداران و کۆمپانیاکانە کە بۆسەر ئاستی ژیان و گوزەرانی خەڵک لەژێرناوی “چاکسازیدا” دەستیان بۆ بردوە. هەڵبژاردن ناتوانێ قەیرانی لێکترازان و دابڕانی ڕیزی حزبەکان چارەسەرکات کە ناویاناوە” یەکیەتی ڕیزەکانی ماڵی کورد”، بگرە پێدەچێت هەڵبژاردن خۆی ببێتە مایەی قوڵکردنەوەی ئەم لێکدابرانەی نیوان حزبەکان و قوڵترکردنەوەی ناکۆکیەکانی نێوانیان لەسەر پلەو پایە و پۆستەکانی دوای هەڵبژاردن. تەنانەت هەڵبژاردن ناتوانێ قەیرانی نێوان هەرێم و بەغدا چارەسەرکات، چونکە فیدراڵیزمێک کە کوردستانی لکاندوە بەعێراقەوە، لە قۆناغێکدا بوو کە هاوکێشەی نێوان هێزە سیاسیەکانی عێراق و ناسیونالیزمی کورد، ناچاربوو مل بەو ئیمتیازاتانە بدات کە “قەوارەی هەرێم” دامەزرێ. ئیستا ئەم هاوکێشەیە هەم لەڕوانگەی ڕووداوە ناوچەیی و جیهانیەکانەوە و هەم لەڕوانگەی هێزە ناوخۆیەکانەوە، بەزیانی پێگەی ناسیونالیزمی کوردو حزبەکانی گۆڕانی بەسەرداهاتوە. تەنانەت هەڵبژاردن ناتوانێ بەر بە لەشکرکێشی و هەڕەشەکانی تورکیاو ئێران بۆ سەر هەرێم بگری و خەڵکی کوردستان لە “کەشتی ئارام”دا رابگرێ. هەربۆیە ئەو پڕوپاگەندانەی کە لایە نەئۆپۆزسیۆنەکان دەیکەن سەبارەت بەوەی هەڵبژاردن ژیانی خەڵک باشتر دەکات وە یان دۆخی کوردستان دەگۆڕێ بەرەو باشتر، جگە لە درۆیەکی شاخدار شتێکی ترنیە. هەوڵەکانی ئەم حزبانە تەنهاو تەنها بۆئەوەیە کە “مەشروعیەت” بۆ دەسەڵات و سیستەمێک بگێڕنەوە کە لەدرێژەی خۆیدا بەم ڕۆژە گەیشتووە و خەڵکی کوردستانی لەم گێژاوەدا بەهەزارو یەک دەردو مەینەتیەوە ڕاگرتووە.

بێگومان ئەوەی کە خەڵکیکی کرێکارو زەحمەتکێش، ئەوەی کە ژنان و موچەخۆران و لاوان و مامۆستایان، لەچەند ساڵی رابردوودا ناڕەزایەتی دەردەبڕن بۆ خواستەکانیان، ڕێگاکان دەبەستن و داوای نان و کار و مووچەو مەعیشەت دەکەن و دەیانەوێت ژیانیان باشتر بکەن، خۆی تەعبیرە لە بزوتنەوەیەکی جەماوەری، کە نیشانەی لەسەرتاپای ئەم سیستەمە گرتوە، بە پەرلەمان و حکومەت و یاسا و دامودەزگاکانیەوە، کە هۆکارو سەرچاوەی هەموو دەردومەینەتیەکانە. بزوتنەوەیەکی ئاواش داوای گۆڕانکاری ڕیشەیی خستۆتەڕوو، وە چیتر نایەوێت ژیان لەسایەی ئەم سیستەمەدا بکات کە ناسیونالیزمی کورد و حزبەکانی تر هەرچەند ساڵ جارێک سینارێۆی گاڵتەجاری هەڵبژاردنی بۆ بەڕیدەخەن.

ئەگەر خەڵکی مەحرومی کوردستان مووچەو خزمەتگوزاریان دەوێت، ئەگەر دەیانەوێت لە ژیانێکی ئارام و شایستەی ئینسان بەهرەمەند بن، ئەوا نە ئەم حزبانەو نە هەڵبژاردن و نە ئەو چوارچیوەیەی بەناوی “دیموکراسی و پڕۆسەی سیاسیەوە” دیاریانکردووە، ناتوانێ وەلامدەرەوەی خواست و ئاواتەکەنی جەماوەر بێت. خودی هەڵکشانی ڕیژەی بەشدارینەکردن و بایکۆتی هەڵبژاردنەکانی ئەمدواییانە، بەڵگەی هوشیاربونەوەی خەڵکە هەم بە حەقیقەتەکانی دەسەلاتداران و ئۆپۆزسیۆن و هەم نیشانەیەکە لەوەی کە ڕیگای خەڵک و چینی دەسەلاتدار بۆ گۆڕانکاری لێکجیابۆتەوە. کەوایە ئەو ئاڵایەی کە خەڵک بۆ گۆرانکاری بەدەستیەوە گرتووە، تا خواستەکانی خۆیان بەدەستبهێنن و ژیانی خۆیان باشتر بکەن، لەهەنگاوی یەکەمدا دەبێ نەک هەر بڕوا بەو پروپاگەندانەی حزبەکان، بەدەسەلات و ئۆپۆزسیۆنەوە، سەبارەت بە بەشداریکردنیان لەهەڵبژاردندا  نەکەن، بگرە دەبێ پەنجەی ناوتنیان بۆ هەڵببڕن و لەهەنگاوی دوەمیشدا وەک بزوتنەوەیەکی سەربەخۆی چینایەتی ناڕەزایەتیەکانیان یەکگرتوو و ڕیکخراو بکەن و لەدەوری داخوازیەکانیان بۆ گۆڕانکاری ڕیشەیی و بەدەستەوەگرتنی کۆمەڵگا پێبنێنە مەیدانەوە. هاوکات دەبێ خەڵکی نارازی کوردستان نەک هەر نمایشی هەڵبژاردنی ئەم حزبانە بەشکست بکێشن، بەڵکو بەهوشیاریەوە خۆیان ئامادەبکەن بۆ بەرپەچدانەوەی ئەو لێکەوتانەی کە لەدوای هەڵبژاردنەوە دێتەکایەوە.

کۆتایی ئابی ٢٠٢٤