hkkurdistan
هاوڕێیان نوێنەرانی کۆنگرە و ئامادەبوان
ئەم کاتەتان شاد
بەهیوای کۆنگرەیەکی سەرکەوتوو
بەدوای ٣١ ساڵ لە دامەزراندنی حزبی کۆمۆنستی کرێکاری عێراق کە پڕ لە هیوا و خۆ ئامادەکردن و خەبات بووە بۆ ڕابەریکردنی شۆڕشی کرێکاری لە عێراقدا، هەوڵی داوەو هەوڵ ئەدات، ئەمڕۆش لەنێو بەڕێوەبردنی کۆنگرەی حەوتەمی خۆیدا، کە بڕیارە لە ڕێڕەوی چونە پێشەوەیدا، بەرەو هەلومەرجێکی سیاسی تازە لە عێراق و ناوچەکەدا بەرەو ڕووە، پێویستی بەوەدەبێت نەخشەو سیاسەتە عەمەلیەکانی بۆ هەنگاونان بەرەو شۆڕشی سۆشیالستی لەگەڵ ئەم هەلومەرجەدا بگونجێنی و هەنگاوی بەرەوپێشتر بنێت.
لە ماوەی ساڵانی ڕابردوودا دیمان کە جیهان گۆڕەپانی گێژاو و قەیرانی ئابووری و سیاسی بووە، شەڕی وێرانکەر و زۆر مەترسیداربووە بۆ مرۆڤایەتی. قەیرانە هەمیشەییەکان، شەڕەیەک لە دوا یەکەکان، تیرۆری دەوڵەتی و نادەوڵەتی، میلیتاریزمی فراوان و بێسنوور، نیشانەکانی باڵادەستی سیاسەتەکانی دەوڵەتی ئەمریکا و هاوپەیمانەکانی بووە، هەروەها بەشێک بووە لەچۆنیەتی مامەڵەو بەڕەنگاری بۆرژوازی ڕۆژئاوا لە بەرامبەر ڕوداوەکان و گۆڕانکاریەکان لەڕیزەکانی بۆرژوازی جیهانیدا کە نیشاندەری ئەوپەڕی دژە ئینسانی بووە، لە پێناو پاراستنی سەرمایەو سەرمایەداریدا.
جیهانێکیان پێناساندین کە تایبەتمەندیە سەرەکیەکەی وەها خۆی پێناسە دەکرد کە”شکستی کۆمۆنیزم” و سەرکەوتنی “دیموکراسی ڕۆژئاوا”یە، بەڵام پێچەوانەی چاوەڕوانی و بەڵێنەکانی بۆرژوازی لە دابینکردنی ئاسایش و بەدەستهێنانی جیهانێکی سەرکەوتوو، خۆیان بونە سەرچاوەی تەواوی ناسەقامگیری و گێژاو و نائومێدی و شەڕی بەردەوام و نەبونی ئاسایش و بڵاوبونەوەی بێکاری و هەژاری. لەهەمانکاتدا حوکمڕانی میلیشیای ئیسلامی و نەتەوەپەرستە کۆنەپەرستەکان سەپێنران بەسەر خەڵکی بێبەشی جیهاندا، بەتایبەتی لەڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا.
لەهیچ سەردەمێکا دژایەتی نێوان پێداویستیەکانی کۆمەڵگەی مرۆڤایەتی و ئابووری سەرمایەداری لە وێنەی ئەمڕۆدا بەرچاوتر نەبووە. لە هیچ سەردەمێکدا ڕزیوبونی سیستەمی سیاسی، نەک تەنها لە وڵاتە پاوانخوازەکان بەڵکو لە “جیهانی ئازاد”دا، وەک ئەمڕۆ بۆ کۆمەڵگای مرۆڤایەتی ڕوون نەبۆەتەوە. حکومەت و پەرلەمان و حزبە پەرلەمانی و دامەزراوە نێودەوڵەتیەکان هیچ کات وەک ئێستا ڕیسوا نەبوون بەمجۆرەی ئێستا شەرعیەتیان لەدەست نەداوە.
سیاسەتی پاکتاوکردنی خەڵکی غەززە بووە هۆی پێکهێنانی بزووتنەوەیەکی جیهانی بۆ بەرگریکردن لەخەڵکی فەلەستین، کە هەموو سنوورە جوگرافی و سیاسی و کلتووری و کۆمەڵایەتیەکانی شکاند. پێشتر بزووتنەوە چینایەتیە سیاسیەکان لە سەرانسەری جیهاندا بەو شێوەیە بەیەکەوە نەبەستراونەتەوە.
بەرگری لەخەڵکی فەلەستین لە دژی سیاسەتی پاکتاوکردنێک کە حکومەتی ئیسرائیل لە غەززە ئەنجامی ئەدات، بزووتنەوەیەکی جەماوەری جیهانی بۆ سنووردارکردنی میلیتاریزم بە پشتبەستن بەدەوری خەڵک هێنایە ئاراوە. ئەمڕۆ بەرگری لەخەڵکی فەلەستین بەستراوەتەوە بە ناڕەزایەتیەکان لەبەرامبەر برسیەتی و هەژاری و بێکاری، دژی هێرشکردنە سەر ئازادیە سیاسی و کۆمەڵایەتیەکانە، دژی سیاسەتی میلیتاریستیە لە دژی حکومەتە ناوخۆییەکان، لەڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستەوە تا ئەوروپا و ئەمریکا.
بزووتنەوەی جیهان بۆ بەرگری و پشتیوانی لەخەڵکی فەلەستین سەرەتای بەئاگاهاتنەوەی جەماوەری ناڕازیە، بەتایبەتی لەڕۆژئاوا، سەرەتای داڕمانی دوا وەهم و متمانەیە بە دیموکراسی ڕۆژئاوا.
دونیای ئەمڕۆ ململانێی فرەجەمسەریە، کە بە یەکڕیزی چینایەتی-سیاسی شەفافتر، بوارێکی فراوانی بۆ دەخالەتی خەباتی کرێکاران و مرۆڤایەتی ئاواڵە کردوە، چ لەڕەهەندی جیهانی و چ لەڕەهەندی ناوخۆییدا، کردنەوەی دەرگایە بۆ ناڕەزایەتی بزووتنەوە جیهانی و ناوچەییەکان، کە بتوانن کۆتایی بە چەقبەستویی سیاسی بهێنێت و شکستی میلیتاریزم عەمەلی بکاتەوە، کەڕەنگی خۆی لە هەموو جیهاندا بڵاوکردۆتەوە، ئەمەش ئەرکێکی سەرەکی نێودەوڵەتی بزوتنەوەی کۆمۆنیستی و کرێکاری و حزبەکانیەتی.
هەرگیز قۆناغێکی وا ئیفلاسی ئابووری-سیاسی و تێکچوونی ئایدیۆلۆژی و ئەخلاقی بۆرژوازی وەک ئەمڕۆ نەبووە. بەجۆرێک مایەپوچ و بێبەهایە کە لەهەمانکاتدا ئەکرێ لە بەرامبەریدا توانای گەورەی کۆمۆنیزمی کرێکاری نیشانبدرێت. هیچ سەردەمێک وەک ئەمڕۆ پێویستی بە کۆمۆنیزمێکی بەهێز و دیار لەڕووی کۆمەڵایەتیەوە نەبووە. کۆمۆنیزم لە جیهانی واقیعدا جارێکی تر چانسێکی مێژوویی بۆ هاتۆتە بەرەوە، کە لەنێو هاوکێشە سیاسیەکاندا دەرگای بۆکراوەتەوە وەک هێزو نفوزێکی کۆمەڵایەتی لە مەیدانی سیاسی و عەمەلیدا بەرجەستە بێتەوە.
چینی کرێکار و کۆمۆنیزمەکەی لەعێراق و کوردستان و ناوچەکەدا یەکێکە لە ئامادەترین بەشەکانی ئەم بزووتنەوە جیهانیە لە پێکهێنانی هێڵی ئینتەرناسیۆنالیستی بەهێز لە دژی میلیتاریزم، شەڕ، نائەمنی، هەژاری، تێکدانی ژینگە و تێکچوون بونی خۆی بسەلمێنێت. هەر پلەیەک لە پێشکەوتنی ئەڵتەرناتیڤی کرێکاری لەڕەهەندی سیاسی و کۆمەڵایەتیدا، ئەڵتەرناتیڤێکی ڕادیکاڵ و ئازادیخوازانە لەعێراقدا، بێگومان دەتوانێت ڕۆڵێکی دیار لە کردنەوەی ڕێگا بۆ پێشکەوتنی چینی کرێکار و مرۆڤایەتی شارستانی لە خەبات لەگەڵ بۆرژوازی جیهانیدا بگێڕێت.
پێویستە ئەم کۆنگرەیە لەسەر بنەمای ئەم واقعە و ئەو ئاڵوگۆڕانە، کارو ئامادەییەکانی خۆی لە دامەزراندنەوەی حزبێکدا بخاتە گەڕ کە ڕابەریەکەی لەم هەلومەرج و ئاڵوگۆڕانەدا دەیسەلمێنێت دەتوانێت ڕۆڵێکی چالاک لەسەر شانۆی سیاسی عێراقدا ببینێت.
هەلومەرجی تازەی عێراق لە بنەڕەتدا بەرئەنجامی بارودۆخی سیاسی تازەی جیهان و ناوچەکەیە. کە شکستی سیاسەتی لەشکرکێشی و جەنگخوازانەی ئەمریکایە، بەرەوکۆتایی چوونی ئەو شەڕانەیەکە چەندین ساڵە باڵیان بەسەر ناوچەکەدا کێشاوە، هەوڵی ئەمریکا بۆ شکڵدان بە نەزمێکی تاکجەمسەری ناکام بۆتەوە. ئێستا مەسەلەی دنیای چەند جەمسەری بووە بە ئەمری واقع. لە ئاستی ناوچەکەشدا هێزهاوسەنگیەکی تازەی هێناوەتەکایەوە، کە لە سایەیدا حکومەتی مەرکەزی دەرفەتی ئەوەی پەیداکردوە هێژمونی خۆی بەسەر هەمو جوگرافیای عێراق بە کوردستانیشەوە بسەپێنێ و لە ڕوی سیاسی و ئابوریەوە خەریکن سیاسەتی ناوەندکردنەوەی عێراق پیادە دەکەن، شکستی میلیتاریزمی ئەمریکا و پاشەکشەی لە ناوچەکە، هەروەها کۆتایی ئەو جەنگانەی باڵیان بەسەر ناوچەکەدا کێشاوە، کابوسی شەڕ و سیناریۆی کارەساتباری کوشت و کوشتاری قەومی و مەزهەبی دەڕەوێنێتەوە و ملهوڕی میلیشیاکان بەرەو پەراوێز پاڵپێوەدەنێ. ئەمەش بوار بەڕووی شەفافبونەوەی ناکۆکی و گەشەی خەباتی چینایەتی و بزوتنەوەی ناڕەزایەتی جەماوەری لە عێراق و کوردستان ئاوەڵا دەکات.
دوای دەیان ساڵ جەنگ و وێرانکاری، ئیتر ناوچەکە لەڕوانگەی بەرژەوەندی قازانج و کەڵەکەی سەرمایەوە پێویستی بە دەورەیەک لە ئارامی و ئاسایش هەیە. بۆیە ڕەوەندی سەرەکی بارودۆخەکە ڕووی لەوەیە دەورەیەک لە سەقامگیری سیاسی و ئاسایش بۆ کەڵەکەی سەرمایە لە ناوچەکە فەراهەم بێت.
ئەمەش بەمانای کۆتایی کێشمەکێش و ناکۆکیەکان نیە، لە سایەی نەزمی چەند جەمسەری تازەی جیهاندا، لە ئاستی ناوچەکە و جیهانیشدا کێشمەکێشی جەمسەرەکان لەسەر ناوچەی نفوز و بەرژەوەندیە ستراتیژیەکانیان درێژەی دەبێت. جەنگی ئیسرائیل لە دژی خەڵکی فەلەستین بە پشتیوانی ئەمریکاو هاوپەیمانەکانی، جەنگی ئۆکرانیای نێوان ناتۆ و ڕوسیا، وە پێکدادان و بەرامبەرکێکانی دیکەی جەمسەر و هێزەکان، نمونەکانی ئەم کێشمەکێشانەن کە هێز و جەمسەرەکان لە ڕوانگەی بەرژەوەندی خۆیانەوە دەخاڵەتیان تیادەکەن و تارمایی جەنگ لەسەر جیهان و ناوچەکە ئەهێڵنەوە.
سێ دەیەی ڕابردو دەورانی لە مەحەکدانی هێزە بورژوازیە قەومی و ئیسلامیەکان بوو، کە هەوڵیاندا بەناوی مەزهەب و عروبەو کوردایەتیەوە، لەپێناو مەرامی کۆنەپەرستانەدا دوبەرەکی بخەنە ناو جەماوەری خەڵکەوە. بەڵام بە کارکرد و دەسەڵاتی دەیان ساڵەیان سەلماندیان کە ئاوات و ئامانجە ئینسانیەکانی خەڵک هیچ جێگایەکیان لە کارنامەی ئەواندا نیە. ئیتر جەماوەری خەڵک ئەوەیان تێپەڕاندوە کە ئاوات و ئامانجەکانیان ببەستنەوە بە حکومەتی عروبەو کوردایەتی یان شیعی و سونیەوە. تەنانەت لە ئاستی عێراق و کوردستاندا بزوتنەوەیەکی جەماوەری فراوان لەپێناو ئازادی و خۆشگوزەرانی لەدژی ئەم حکومەت و بزوتنەوانە بەرپا بوە و تا ئاستێکی زۆر ڕەوتە قەومی و دینیەکانی تەریکخستوەتەوە.
مەسەلەیەک کە پێویستە جێگای باسمان بێت هەلومەرجی تازە و گرێخواردنەوەی کوردستان بە عێراقەوە، چونیەکی دەبەخشێت هەم بە هەلومەرج و گرفت و کێشەی ئابوری و سیاسی و کۆمەڵایەتیەکانی چینی کرێکار و جەماوەری زەحمەتکێشی کوردستان و عێراق، هەم بە داخوازی و ئامانجەکانیان. ئەمەش دەبێتە بنەمای زیاتر بەهێزبونی گیانی هاوخەباتیمان.
بەرجەستەبوونی حزب وەکو حزبێکی سیاسی کۆمۆنستی میلیتانت و دەخاڵەتگەر و ئۆپۆزسیۆنی ڕادیکاڵ و شۆڕشگێڕ بۆ گرتنی دەسەڵات، دەبێت هەمیشە ڕەخنەگرێکی چینایەتی و سۆسیالیستانە لە خەباتی سیاسیدا بەرجەستەکاتەوە، دەبێت خەبات بکات بۆ کۆتایهێنان بە دەسەڵاتی میلیشیاکان و بەرپاکردنی دەسەڵاتی شورایی لە عێراقدا.
بۆ پێشەوە بەرەو سەرکەوتنی شۆڕشی کرێکاری
