ژەهراویکردن لەبری بەکارهێنانی فیشەک

عوسمانی حاجی مارف

گەر بەچاوخشاندنێک،بە تەواوی مێژووی هەڵسوڕانی  سیاسی حزب و لایەنە سیاسیەکانی بزوتنەوەی کوردایەتیدا بچینەوە، حاڵەتێکی سەرسام و نامۆ نیە، گەر گەواهی لەسەر ئەوە بدەین کە لە مامەڵەی کێشە سیاسی و فکریەکانی نێوانیاندا، هەمیشە پەنایان بۆ زیندان و ئەشکەنجەو تیرۆر و شەڕی چەکداری بردووە، ئەم حاڵەتە کە سونەت و نەریت و هزری سیاسی سەرکردەو بەرپرسەکانەو تا ئێستاش هەر لەو ڕوانگەیەو بەو چاویلکەیەوە دنیای کێشمەکێشی سیاسی دەبینن، کە بۆ یەکلایی کردنەوەی بۆچونەکان و جیاوازی سیاسی و کێشەکانیان، تەنها ئەو ڕێگایە دەزانن، کە کۆتایی بە ژیانی بەرامبەرەکەیان بهێنن، لە هەمان کاتدا بەهێزی چەکداری بڕیار لەسەر کۆتایهێنان بەلایەنی بەرامبەریان ئەدەن، هەڵبەتە بۆ ئەم حاڵەتە، لایەنەکانی ئیسلامی سیاسیش نەک کەمیان نەکردووە، جگە لە پاکسازی ژیانی رەقیبەکانیان، شتێکی تر نازانن و هیچی تریان پێ ناکرێت.

ئەوەی جێگای سەرنجە لە پێداچونەوە بەو مێژووە ڕیسواو چەپەڵەی ناسیۆنالستەکانی کوردستاندا، گەر دادگایەک هەبێت لەم تاوانانە بپرسێتەوە، هیچ پێویستیەکمان بە بەڵگەو سەلماندن نابێت، چونکە بۆ خۆیان لەوبارەیەوە لەبەرامبەر یەکدا چەندین کتێب و وتارو بەرنامەیان تۆمار کردووە، کە دەگێڕنەوەو دەیسەلمێنن چەندە ڕۆڵیان لە بەجەنگەڵستان کردنی کوردستاندا بینیوە، تاوان بەدوای تاوان و زنجیرەیەک لە چیرۆکی کارەساتباریان داڕشتوە، ئەم حاڵەتە بە جۆرێك سایەی کردوە لە کوردستاندا، کە بۆتە هەوێن و هەستێک بۆ نوسینی درامای تراژیدی بۆ ئەو چیرۆک نوسانەی بە زمانی کوردی دەنوسن.

مەسەلەیەک پێویستە ئاماژەی پێبدەین، پاش گێڕانەوەو نوسینەوەی ئەو هەموو ڕۆمانە ڕاستیانە دەربارەی پێشلکردنی ئازادی سیاسی و لێدان لە ئازادی بیروباوەر، جگە لەپیادەکردنی کوشتن و ڕفاندن و زیندانی کردن، لە ئێستادا دیاردەی “ژەهراوی کردن” وەک هونەرێکی تازەی بەکارهێنان بۆ تیرۆری خاوەن هزری سیاسی جیاواز،وەک ئەزمونێک سایەی بەسەر مامەڵەی لایەنە سیاسیەکاندا کردووە،لە هەواڵەکاندا وەک کردارێکی ئاسایی باسی لێوە دەکرێت، کە فڵانە کەس بە خواردن ژەهراوی کراوە، یان کەسێک بۆ خۆی ڕایدەگەیەنێت کە ژەهراوی کراوم، هەڵبەتە ئەم دیاردەیە لەو شوێنەوە سەرچاوەی گرتووە، ئاشکرایە هەر لەو سونەت و نەریتەوەیە کەهێزە میلیشیاکان لە بەجێگەیاندنی تیرۆر و شەڕی چەکداری بۆ پاکسازی یەکتر بەکاریان هێناوەو بەکاری دەهێنن، بەڵام دۆخی سیاسی ئێستای کوردستان و پێگەوئاستی هاوسەنگی هێزە میلیشیاکان، لە نێو ئەو دۆخە سیاسیەدا توانای ئەو هەلەیان کەمتر بەدەستەوەیە کە بەشەڕی چەکداری و تیرۆری راستەوخۆ بە فیشەک بتوانن کێشەکانی نێوانیان مامەڵە بکەن. بەڵام کەسان و لایەنی دژی ئازادی بیروڕاو  دژی ئازادی سیاسی، پەکیان لە هەوڵی داهێنانی  نەخشەو پلانی پاکسازی یەکتر ناکەوێت، ژەهراویکردن کە دیاردەیەکی زۆر مەترسیدارە، بە نهێنی و هێمنی ئەنجام ئەدرێت، تائێستاش سەلماندنی تاوانبارکردنی هیچ کەیسێک لەو بارەیەوە ئاشکرا نەکراوە، بەڵام وەک تارماییەک بەسەر ژیانی هەر کەسێکی سیاسی لە کوردستاندا وەستاوەو لە چاوەڕوانی ئەو ساتەدایە کەبەو ڕێگەیە کۆتایی بە ژیانی بهێنرێت.

کاتێک باس لە هەر ئێوارە خوان و نیوەڕۆ خوان، یا قاوە خواردن و چا خواردنەوە دەکرێت، کە لە میوانداری نێوان ئەو لایەن و حزبانەی بزوتنەوەی کوردایەتیدا بەڕێوەدەچێت، پێموایە هیچ بوارێک بۆ متمانەکردن بەیەکتر لەو کۆبونەوەو میوانداریەدا مانای نەماوە، کەسیان دڵنیا نین لەوەی ئەو خواردن و خواردنەوانەی دانراون، ئاخۆ ژەهری تێدایە یان نا، بەڕاستی ئەم دۆخە مەترسیدارەو ئەوپەڕی ڕیسوایی و شەرماوەرە، چونکە تەنها وێنایەک نیە کە بوترێت پێموابێت لەوانەیە ژەهراوی بێت، بەڵکو بەداخەوە ئەوە ڕاستیەکە کە بۆ خۆیان لە چەندین بۆنەدا ڕایان گەیاندووە و باسی خراپی باری تەندروستی خۆیان کردوە.

پێموانیە هیچ متمانەو ڕێگایەک مابێت بۆ چارەسەری ئەم دەردە کوشندەیە، چونکە واقعیەتی هەڵسورانی بزوتنەوەی کوردایەتی خاوەنی چەندەها گرێوگۆڵ و پێچوپەنای لەم جۆرەیە، ئەوەی پێویستە کە تا ماڵئاوایی ئەم بزوتنەوەیە ڕادەگەیەنرێت، تەنها ئەو ئامۆژگاریەیە کە پێوست ناکات لە هیچ کۆبونەوەو میوانداریەکدا خواردن و خواردنەوە دابنرێت، یان گەر دانراب و پێوێست ناکات فشار بۆ کەس بهێنرێت کە بخوات و بخواتەوە.